کشتار آسوریان عراق و فرار آنان به ایران و استقرار در ارومیه و همدان

در این رویداد نزدیک به سه هزار تَن آشوری کشته شدند. این کشتار 4 روز طول کشید.
در این منطقه 63 روستای آشوری نشین وجود داشت که بسیاری از باقیماندهِ ساکنان آنها بعدا نیز به تدریج فراری داده شدند. فراریان عمدتا و نهایتا به ایران، کانادا و ایالات متحده پناه برده اند.
آشوریان (آسوریان) قبلا نیز و عمدتا در سال 1915 همزمان و به موازات با اَرمنیان توسط عثمانیان کشتار شده بودند که بسیاری از آسوریان باقی مانده در آن مناطق به ایران فرار وعمدتا در ارومیه و همدان ساکن شده بودند. کشتار اَرمنیان ساکن امپراتوری عثمانی از 1914 آغاز شده بود که در 24 اپریل 1915 به اوج رسید. این کشتار و تبعید، متناوبا تا 1923 و جمهوری شدن ترکیه ادامه داشت. در این مدت شماری از یونانی تبارهای آناتولی نیز تبعید شدند. پیش از سال 1453 بیشتر جمعیت منطقه آناتولی و بویژه آناتولی غربی، یونانی و رومی تبار بودند. شمار تُرکان عثمانی ـ فاتحان آناتولی زیاد نبود، ولی چون فاتح و حاکم بودند، طولی نکشید که زبان آنان با عاریه گرفتن بسیاری از کلمات فارسی فراگیرشده است.
به نوشته تاریخ نگاران اروپایی، در دوران کشتار و تبعید (و آغاز گسترده آن از 1914) نزدیک به یک میلیون و پانصد هزار اَرمنی مقتول شده بودند. جمع مقتولین آسوری در طول این سال ها که ساکن جنوب ترکیه امروز، شمال عراق امروز و شرق سوریه امروز (وابسته به امپراتوری عثمانی وقت) بودند از 157 تا 300 هزار تَن گزارش شده است. هیأت نمایندگی آسوریان در نشست فاتحان جنگ جهانی اول در «لوزان»، رقم مقتولین آسوری را به این نشست حدود 300 هزار تَن گزارش و درخواست غرامت و احقاق حق کرد. یک عضو این هیأت گفته بود؛ عساکر (نظامیان) عثمانی که پس از آغاز جنگ جهانی اول و به بهانه مقابله با روس ها وارد مناطق غربی ایران شده بودند، شماری بسیار از آسوریانِ فرار کرده به ایران را در این مناطق کشتند.
آشوریان که بازماندگان یک امپراتوری باستانی به همین نام در شمال عراق امروز و جنوب ترکیه هستند مسیحی نسطوری مذهب اند و کشتار آنان شاید به همین علت و به ادعای برخی نوشته ها، همدلی با مسیحیان اروپایی (کاتولیک و پروتستان) و جلب نظر اینان صورت گرفته باشد. باوجود این، عراق هنوز دارای یک اقلیت آشوری (آسوری) است. کشتار آشوریان امپراتوری عثمانی در تاریخ عمومی (تاریخ جهان) Assyrian Genocide عنوان گذاری شده است. عثمانی در جریان جنگ جهانی اول، متحد آلمان و اتریش بود که هر سه در این جنگ شکست خوردند، امپراتوری های عثمانی و اتریش مضمحل شدند و آلمان به نوعی اشغال نظامی مناطق صنعتی خود و ازدست دادن برخی از مناطق ازجمله پروس شمالی و شمال غربی تَن داد و به دیکته کردن فاتحان گوش کرد که نتیجه اش تورّم پول، بروز نارضایی ها و ظهور هیتلر و ناسیونالیسم ژرمن بود و جنگ جهانی دوم.