سالروز تغییر نام بیزانتیوم به نوا روما

گسترش و نوسازی این شهر 25 اپریل سال 330 پایان یافته بود. هدف کنستانتین از نوسازی بیزانتیوم ایجاد پایتخت دوم برای امپراتوری روم ـ پایتخت شرقی ـ بود. بیزانتیوم یک مهاجرنشین یونانی در تنگه بُسپُروس Bosporoas = بُسفور بود که این کم عرض ترین تنگه کره زمین، دریای سیاه را به دریای مرمره و دریای اژه و از این طریق به مدیترانه متصل می کند. مهاجرنشین یونانی بیزانتیوم 657 سال پیش از میلاد ساخته شده بود. بر سر عبور از تنگه بُُُسفور تاکنون چند جنگ بزرگ روی داده و چند قرارداد امضاء شده است.
هدف کنستانتین بزرگ از ایجاد یک پایتخت دوم برای امپراتوری روم در شرق، نزدیک بودن به امپراتوری ایران به پایتختی تیسفون (به فاصله ای کم در جنوب بغداد) بود. پایتخت تازه در شمال تنگه و در اروپا واقع شده بود. این شهر پس از تکمیل طرح گسترش، به کنستانتینوپل Constantinople (شهر کنستانتین = قسطنطنیه) تغییر نام داد و پس از تجزیه امپراتوری روم و از میان رفتن روم غربی پایتخت روم شرقی باقی ماند و در سال 1453 به تصرف تُرکان عثمانی درآمد و به اسلامبول تغییر نام یافت و دارالخلافه اسلامی شد که پس از اضمحلال امپراتوری عثمانی که مدعی خلافت جهان اسلامی بود درپایان جنگ جهانی اول، و تغییر الفبای عربی به لاتین در 1928 استانبول تلفظ شد و به همین صورت هم نوشته می شود. این شهر دیرزمانی است که به اراضی جنوب بسفور (قاره آسیا) گسترش یافته و شهری اروپایی ـ آسیایی شده است.