اتحاد چپهای اسپانیا برای دفاع از نظام جمهوری

یارگیری از سوی دو گروه متخاصم، نزدیک به شش ماه طول کشید و اواخر ژوئیه (1936) جنگ داخلی خونین و پرتلفات اسپانیا آغاز شد. ژنرال فرانکو با نیروهای اسپانیایی مقیم مراکش، با کمک آلمان و ایتالیا وارد اسپانیا گردید. صاحبان ثروت، اربابان و سلطنت طلبان به کمک او شتافتند. مسکو و چپها نیز از گوشه و کنار جهان و از جمله از ایالات متحده به کمک جمهوریخواهان رفتند و بر طول جنگ و سختی و پیچیدگی آن افزودند و به علت همسایگی اسپانیا به ایتالیا و کمکهای بی دریغ موسولینی به فرانکو ، سرانجام چپها شکست خوردند.
جنگ داخلی خونین اسپانیا در عین حال آزمایشگاه سلاحهای تازه آلمان و شوروی بود. ژنرال فرانکو پس از پیروزی، نظام جمهوری را ملغی ساخت و دهها سال با دیکتاتوری کامل بر اسپانیا حکومت کرد و اواخر عمر، ریاست کشور را به پادشاه سپرد و به تدریج اسپانیا به راه دمکراسی بازگشت.