روز جهانی بیماری ایدز عامل مرگ 37 میلیون انسان در 33 سال

وزیران بهداشت همه کشورها در نشست سال 1988 خود، با هدف روشن ساختن جهانیان از خطر بیماری «بی درمان» ایدز که پنجم ژوئن 1981 شناخته شده است؛ یکم دسامبر هر سال را «روز جهانی بیماری ایدز World AIDs Day» اعلام کردند. از آن پس مبارزه با این بیماری که هر روز پنج تا هشت هزار انسان را از این دنیا می برَد به صورت یک «کَمپین جهانی = مبارزه همگانی» درآمده است زیرا که تلفات این بیماری بیش از هر جنگ است و به صورت پاندمیک (پان یعنی همه و دموس به معنای مردم = همه مردم گیر) در آمده است.
برآورد شده است که بیماران ایدزی جهان در سال 2007 نزدیک به چهل میلیون و در سال 2010 سی و چهار میلیون و در سال 2012 سی و شش میلیون تَن بودند. تا سال 2010 بیش از 30 میلیون تَن از بیماری ایدز که ایمیون سیستم (دستگاه دفاع طبیعی) بدن را از کار می اندازد جان سپرده بودند و تا سال 2014 حدود سی و هفت میلیون. یکم دسامبر 2018 دبیرکل سازمان ملل گفت که 77 میلیون انسان به این بیماری (ویروس اچ. آی. وی HIV) دچار شده اند که حدودا نیمی از آنان درگذشته اند.
ویروس این بیماری (اچ. آی. وی) از طریق مایعات بدن (خون، مایعات تناسلی، شیر مادر و ...) سرایت می کند. هنوز داروی قطعی درمان این بیماری به دست نیامده و یک قرص گرانقیمت که از مخلوط سه داروی قبلی ساخته شده است تنها برای برسرپا نگهداشتن بیمار تا لحظه مرگ است و هدف از تجویز آن تنها حفظ کیفیت نسبی زندگانی تا واپسین دم است، و از اینجاست که اهمیت آموزش مردم و روشن ساختن آنان به گریز از این بیماری آشگار می شود. در نوامبر 2014 گزارشی انتشار یافته بود که در روسیه دو نوع واکسن ساخته شده است که ممکن است در پیشگیری از این بیماری موثر باشد. هنوز موثر بودن این دو نوع واکسن تأیید نشده است.
حدود ششصد هزار تن از قربانیان تلفات سالانه ایدز کودکان هستند که عمدتا شیر مادر بیمار آنان را مبتلاء کرده است. مبادله سرنگ آلوده تزریق مواد مخدر یکی از عوامل انتقال این بیماری است. مردان و همجنس بازان بیشتر از زنان به بیماری ایدز دچار شده اند. قربانیان این بیماری، عمدتا زنان خودفروش هستند.
نسبت ابتلاء به این بیماری میان سیاهپوستان به ویژه در مناطق جنوب صحرای بزرگ افریقا بیشتر است. این بیماری به صورت مرموز از همین منطقه (و عمدتا کشور کامِرون) پدیدارگشت. به نظر پژوهشگران، این بیماری از دو قرن پیش و به صورتی دیگر و کم خطرتر در شمپانزه های آفریقای غربی دیده شده بود. خوردن گوشت این شمپانزه ها و تماس با آنها باعث انتقال به انسان و تبدیل نوع و خطرناک شدن آن شده است. یک سازمان آمریکایی در ژوئن 1981 بیماری ایدز را کشف و اعلام کرد.
در مراسم یکم دسامبرسال 2007 در شهر ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی، نلسون ماندلا (متوفی در 2013) از دولت های ثروتمند خواست که بودجه بیشتری را اختصاص به کشف واکسن و دارو برای این بیماری دهند. طبق گزارش سال 2010، فدراسیون آفریقای جنوبی بیش از 5 میلیون و 700 هزار بیمار ایدزی داشت، به نسبت جمعیت، بیش از کشورهای دیگر.