سالگشت مرگ مأمون عباسی، خلیفه ای با مادر ایرانی

وی 47 ساله بود و 20 سال خلافت کرده بود. هارون الرشید پدر او، قبلا مامون را به عنوان جانشین امین (پسر دیگرش) اعلام کرده و وی را فرمانداری کل خراسان داده بود که پس از مرگ پدر، امین فرزند خود موسی را جانشین اعلام کرد و این کار، فرصت مناسبی به دست میهندوستان استقلال طلب ایرانی داد تا به نام حمایت از مامون بپاخیزند، ارتش امین را در سه نبرد از جمله نبرد ری شکست دهند بغداد را بگیرند و سَرِ بریده شده امین را برای مامون به خراسان بفرستند. میدان جنگ ری، محل امروز تهران بود.
با این که از آن پس بغداد در دست مقامات منصوب از جانب مامون بود، وی سالها از شهر مَرو (پایتخت وقت خراسان) بر امپراتوری اسلامی که تا اسپانیا امتداد داشت حکومت می کرد.
مامون مردی دانش پرور و آگاه از افکار فلاسفه یونان باستان بود و به همین منظور بیت الحکمة بغداد را با یک کتابخانه بزرگ تاسیس کرده بود.
در دوران خلافت مامون، اداره امور امپراتوری در دست ایرانیان بود و نامزدهای هر مقام پس از گذراندن امتحان معلومات، بررسی تجربه و تعیین میزان شایستگی آنان و یاد کردن سوگند، منصوب می شدند.
پس از درگذشت مامون، برادرش المعتصم خلیفه شد.