ترور باهنر و رجایی و فرضیه پروفسور دیویدسون

باهنر نخستین کرمانی بوده است که در طول تاریخ ایران تا مقام ریاست دولت بالا رفته بود. در این رویداد، علاوه بر باهنر، چند تن دیگر از جمله محمدعلی رجایی رئیس جمهور وقت جان سپردند. انفجار، اندکی پس از آغاز جلسه شورای امنیت کشور روی داده بود. طبق گزارش های منتشره، رجایی در آغاز جلسه گفته بود که از آن پس ریاست جلسات شورای امنیت کشور را به جای او، محمدجواد باهنر نخست وزیر برعهده خواهد داشت. گزارش ها حکایت داشتتند که مواد منفجره در یک کیف قرار داده شده بود که به صورت بمب ساعتی عمل کرد. ازآنجاکه مسئول حراست نخست وزیری (مسئول ضبط مذاکرات جلسه و گزارش های مطرح شده در آن) اندکی پیش از انفجار، به طور غیر منتظره از جلسه و ساختمان نخست وزیری خارج شده بود و دیگر اثری از او به دست نیامده است، انگشت اتهام به سوی وی اشاره شده است. گفته شده است که کیف حاوی مواد منفحره نیز متعلق به او بود. وی با آن کیف و یک دستگاه ضبط صوت بزرگ به اطاق جلسه رفته بود.
محمدجواد باهنر که از فعالان انقلاب سال 1357 بود هنگام فوت 44 ساله بود. وی پیش از انقلاب از مدرّسان و مولّفان فقه و شرعیات اسلامی در وزارت فرهنگ (بعدا آموزش و پرورش) کشور بود.
قبل از انفجار نخست وزیری، چند اقدام از این دست در تهران برضد مقامات جمهوری اسلامی صورت گرفته بود از جمله انفجار در جلسه سران حزب جمهوری اسلامی و نیز انفجاری که منجر به مجروح شدن آیت الله خامنه ای شده بود. مقامات جمهوری اسلامی این سه انفجار را کار عوامل یک گروه دانسته اند.
دونالد دیویدسون (1917 ـ 2003) فیلسوف آمریکایی و استاد وقت دانشگاه کالیفرنیا (شاخه بِرکلی) همان زمان، وقوع رویدادهای وقت تهران را آغاز دوره ای نوین در نظام اسلامی ایران خوانده و گفته بود که با این رویدادها، گروههای سیاسی فعّال در انقلابِ 1978 ـ 1979 ایران (1357 هجری شمسی) و عمدتا چپگرا حذف می شوند که طرد آنها از نوامبر 1979 (ماه تصرّف سفارت آمریکا) و با رفتن مهدی بازرگان از صحنه آغاز شده است.
وی پیش بینی کرده بود که انقلاب ایران در همان چارچوبِ حکومتِ [رهبری] فائقهِ ولیِ فقیه مراحل خود را طی خواهد کرد، انتقال تدریجی اختیارات اجرایی به روحانیون شیعه ادامه خواهد دشت، برجستگان میلیشیای پاسدارِ انقلاب [سپاه و بسیج] بیش از پیش وارد امور اجرایی خواهند شد و هرگاه که تداوم ضعف اجرایی از یک و یا چند مقام دولتی مشاهده شود جای آنان به ژنرال های انقلاب پیرو ولایت فقیه و مورد تایید این مرجع شیعه [سرداران سپاه] داده خواهد شد. ایرانیان در طول تاریخ خود نشان داده اند که نظامیان را، بیشتر می پسندند ـ از رستم، نادرشاه و ... به نیکی یاد می کنند و همه تحصیلکردگان ایرانی کارهای ناپلئون بناپارات را می دانند. ایرانیان تجزیه وطن خودرا در قرن 19 که به دست لندن و مسکو صورت گرفت فراموش نکرده اند. فراموش نکنیم که شیعه اثنی عشری از ناسیونالیسم ایرانی جدا نیست.
دیویدسون سپس نظرات خودرا درباره حرکتی که تاریخ نگاران عنوان «فرمول ناپلئون» بر آن گذارده اند که فرانسه پس از انقلاب را نجات داد شرح داده و گفته است که خروج انقلاب فرانسه از مسیر خود و به بیراهه افتادن آن، ورود ناپلئون را که یک ژنرال انقلاب بود ایجاب کرده بود و طبق این فرمول، هر نظام ایدئولوژیک باید یک سیستم پاسداری و ناظر داشته باشد ـ و در مورد نظام های ایدئولوژیک برآمده از یک انقلاب، ناظر بر اجرای شعارها و خواست های آن انقلاب.
دیویدسون در دسامبر 1991 در مورد فروپاشی شوروی (شکست انقلاب اکتبر 1917) ضمن اشاره به همان فرمول گفته بود: اگر پس از مرگ برژنف، یک ژنرال برسر کار آمده بود این فروپاشی که نظم جهانی را برهم زد و نتایج نهایی اش نامعلوم است روی نمی داد.
دیویدسون در مورد نظام های ایدئولوژیک، به استناد شواهد و تجربه تاریخ، لزوم انجام هر چند سال یک بار ـ یک انقلاب اداری [خانه تکانی] و یک انقلاب فرهنگی را تاکید کرده است زیراکه به زعم او، سوء استفاده افراد زرنگ از تشکیلات اداری این قبیل نظام های حکومتی و نفوذ در آنها، خیلی بیشتر است. «انقلاب» معمولا نظام اداری و ساختار فرهنگی کهن را منهدم می سازد و مسئله، در شالوده سازی سازمان های اداری تازه است که درصد نفوذ افرادی که آمادگی سوء استفاده دارند در آنها بسیار زیاد است. نظام سوسیالیستی شوروی تنها یکی دو بار دست به این خانه تکانی زد ولی در سطح مقامات خیلی بالا و ژنرالها که دیدیم چندان فایده نداشت. مائو خیلی خیلی دیر درصدد انقلاب فرهنگی برآمد تا از بازگشت فرهنگ کهن و رفتارهای ناشی از آن جلوگیری کند که باز دیدیم انقلاب فرهنگی او نتیجه عکس داد زیراکه انجام آن دیر شده بود. جمهوری اسلامی پاکستان هم نتوانست، بر پایه آموزش های قرآن، خانه تکانی اداری کند. کودتاهای نظامی متعدد آن نیز که به نام فسادزدایی انجام شده بود نتوانستند ریشه فساد اداری را برکنند و ....
دیوید سون رسالات متعدد درباره فلسفه تفّکر، طبیعت مغز و ... منتشر ساخته و مؤلف «قدرت و اختیارات ـ حتی چندروزه ـ ماهیت و رفتار فرد [انسان] را تغییر می دهد» و صاحب فرضیه عمل (اکشن تئوری) است.