شکست بزرگ روم از ارتش ایران

واحدهای نظامی ایران سپس به پیشروی خود ادامه داده و فلسطین را هم تماما تصرف کردند.
سنای روم که چنین دید، به ایران اعلان جنگ داد و سه سال طول کشید تا تدارک این جنگ که برای آن، لژیونرهای رومی از سراسر متصرفات این امپراتوری ـ از انگلستان و فرانسه و اسپانیا و آلمان گرفته تا شمال آفریقا، ایلریا (یوگسلاوی) و یونان احضار شده بودند فراهم شود.
حمله نظامی به ایران در سال 36 پیش از میلاد با 113 هزار سرباز زبده به فرماندهی مارکوس آنتونیوس (شوهر کلئوپاترا ملکه یونانی تبار مصر) آغاز شد. این بزرگترین لشکرکشی غرب به شرق در طول تاریخ تا سال 1990 بشمار آمده است. پیش از آغاز جنگ ، آخرین درخواست اکتاویوس امپراتور وقت روم که خواستار پس دادن پرچم های سربازان شکست خورده رومی در جنگ حَرّان (کارهه) در سال 53 پیش از میلاد شده بود از سوی مجلس عالی ایران (مٍهستان) رد شده بود. در جنگ حرّان هفت لژیون (لشکر) رومی و فرمانده آنان «کراسوس» نابود شده بودند. فرمانده نیروهای ایران در آن جنگ سپهبد «سورِنا» بود که جنگ افزارهای تازه به میدان آورده بود و تاکتیک (تا آن زمان ) بی سابقه ای را به کار بسته بود.تصویر کلئوپاترا که در زمان حیات او بر دیوار سنگی حک شده است


مارکوس نیز بمانند کراسوس یکی از سه عضو شورای عالی امپراتوری روم بود. در جنگ تازه، نیروهای ایرانی به فرماندهی فرهادچهارم ـ شاه انتخابی وقت، از تاکتیک حملات سریع و مکرّر سواره نظام سبک اسلحه و کشاندن دشمن به میدانی که از پیش در نظر گرفته شده بود و رها کردن آن در چنگ واحدهای اصلی استفاده کردند و آن ارتش عظیم رومیان را متلاشی ساختند؛ به گونه که واحدهای آن با دادن 24 هزار کشته و هزاران اسیر فرار کردند و اسیران رومی به منطقه ای که امروز شهر ارومیه است جهت پرداختن به کار کشاورزی فرستاده شدند. در آن زمان مرکز آذربایجان شهری بود که بقایای آن به تخت سلیمان معروف است.
مجسمه یک سوار نظام سبک اشکانی

نویسندگانی که خود شاهد صحنه های جنگ مارکوس و فرهاد چهارم بودند نوشته اند: مارکوس که زیر ضربات سواره نظام ایران قرار داشت پس از آخرین عقب نشینی که به او اجازه داده شد از راه دریای سیاه به قلمرو روم بازگردد از فرط ناراحتی و با مشاهده وضع آشفته نظامیان خسته و گرسنه رومی به گریه کردن و اشک ریختن افتاده بود.
اکتاویوس درصدد جمع آوری قوا برای جبران این شکست برآمد، ولی موفق نشد و پس از آن، روم دچار اختلافات داخلی شد و اکتاویوس که بعدا سنای روم به او لقب «اوکوستوس» داد مجبور شد که با مارکوس (شکست خورده از ایران) که دلبندی به کلئوپاترا، وی را مقیم مصر کرده و به مصوبات سنای روم توجه نمی کرد بجنگد و از فکر جنگ با ایران خارج شود.
فرهاد چهارم

در جنگ این دو رقیب (مارکوس و اوکتاویوس)* که در منطقه آکتیوم صورت گرفت و نبردی دریایی بود، ناوگان مشترک مارکوس و کلئوپاترا شکست خورد و طبق نوشته «پلوتارک»، پس از عقب نشینی آن زن و شوهر به مصر، نخست مارکوس و سپس کلئوپاترا خودکشی کردند.
دو ابر قدرت زمان، ایران و روم، بعدا اختلافات خود را بر سر ارمنستان که پادشاه آن باید یک شاهزاده ایرانی می بود حل کردند و تا 71 سال میان دو امپراتوری برخورد نظامی چشمگیری روی نداد.