روزی که آتاتورک تصمیم خود به جمهوری کردن ترکیه را علنی ساخت

وی این تصمیم را هنگامی علنی ساخت که وطن او در وضعیتی وخیم قرار داشت ؛ فاتحان جنگ هنوز تصمیم به ابقاء این کشور نگرفته بودند و یونان 20 هزار نظامی در «سمیرنا» که از زمان «هُمِر» سابقه یونانی بودن داشت پیاده کرده بود و ناوهای جنگی انگلستان، فرانسه و ایتالیا در آبهای دریای مرمره تا قسطنطنیه (استانبول)، همه جا دیده می شدند. سلطانِ عثمانی سر جایش نشسته بود و هرج و مرج و کمبود مایحتاج زندگی در همه جا به چشم می خورد.
مصطفی کمال (آتاتورک) بعدا راه حلی برای سلطان یافت و آن، این بود که چون عنوان بزرگتر سلطان «خلیفه مسلمانان» است به همین اکتفا کند و با حرم خود خوش باشد و حکومت را به دولتمردان بسپارد.
مصطفی کمال که مردی غیر مذهبی و دارای تجربه جنگی فراوان بود یونانیان را از سمیرنا بیرون راند، پایتخت را به آنکارا منتقل کرد، برای ترکیه که همه مستملکات اروپایی و عربی خود را از دست داده بود قانون اساسی نوشت، الفبای کتابت را به لاتین تغییر داد و .... اگر ترس از مصطفی کمال نبود ، تغییر نظام حکومتی ترکیه آسان نبود.
در جریان تلاشهای شش ساله آتاتورک برای حفظ بقای ترکیه، حکومت بلشویکی روسیه از نظر ارسال تسلیحات نظامی به او کمک بسیار کرد.