زادروز «پابلو نرودا» شاعر ملی شیلی

هزاران تن از مردم معمولی شیلی 31 سال پس از مرگ پابلو در سپیده دم در زیر باران شدید به ایستگاه راه آهن سانتیاگو رفتند و به ریکاردو لاگوس Ricardo Lagos رئیس جمهوری و پانصد مقام، استاد و اندیشمند شیلیایی پیوستند و 315 کیلو متر راه را پیمودند تا در شهر «پارال»، زادگاه پابلو از او تجلیل کنند. در میدان راه آهن که پدر پابلو در آنجا روزگاری یک کارگر ساده بود از سوی مردم داوطلب، با سیب سرخ بر کف میدان یک قلب 22 متر در 23 متر ساخته شده بود که نام شاعر را با گل سفید روی آن نوشته بودند.
پابلو که دارای چندین مجموعه شهر و مولف کتب متعدد است جغرافیای آمریکای لاتین را به شعر درآورده و سیه روزی و بدبختی مردم این منطقه و علل آن را به بهترین وجه منعکس ساخته است. همین کتاب در سال 1971 وی را برنده جایزه ادبی نوبل ساخت. پابلو که هوادار رفاه مردم و سوسیالیسم بود در جریان جنگ داخلی اسپانیا در این کشور بود و کشتار انسان به دست انسان به خاطر کسب قدرت و در نتیجه دست یافتن به مال، اورا سخت آرزده ساخت. از آنجا به پاریس رفت و کمک کرد تا بیش از دو هزار آواره این جنگ به شیلی مهاجرت کنند. این عمل او در اروپا آن چنان گل کرد که دولت وقت شیلی ابلاغ سفیر در پاریس را برای پابلو فرستاد و او ناخواسته دپیلمات شد ـ دیپلماتی که ساختمان سفارت را تبدیل به محل اجتماع شعراء و شعر خوانی کرده بود.
در بازگشت به شیلی، مردم اورا سناتور کردند ـ سناتوری که هرگز رای مثبت و منفی نداد. او می گقت که چون مطمئن نیست که قانون پیشنهاد شده به کسی آسیب نمی رساند، ترجیح می دهد که رای ندهد تا وجدانش آسوده باشد.
پابلو که 12 جولای 1904 به دنیا آمده بود 23 سپتامبر 1973 از بیماری سرطان درگذشت. مرگ او 12 روز پس از کودتای ژنرال پینوشه و قتل «سالوادور آلنده» روی داد. وی در این 12 روز برمرگ آلنده گریسته بود و خبرش به گوش پینوشه رسیده بود و دستور داده بود که به منظور ارعاب، خانه شاعر را به بهانه یافتن اسلحه! بازرسی کنند و این عمل که با خشونت انجام گرفت مرگ اورا تسریع کرد. پینوشه به تشویق و حمایت «سیا» بر ضد آلنده سوسیالیست کودتا کرد و پس از آن، 17 سال با دیکتاتوری شیلی را اداره کرد.
پینوشه (پینوچت) 27 نوامبر 2006 در نود و یکمین زادروزش مسئولیت همه خلافکاری های 17 سال حکومت خود بر کشور شیلی، از جمله کودتا بر ضد دکتر آلنده که ضمن آن، وی به قتل رسید، اخراج و محرومیت از کار و تبعید هزاران انسان دیگر را که گناهی جز زدن حرفشان نکرده بودند برعهده گرفت. یکی از این فراریان (خود تبعید ها) بانو دکتر باچلت (سوسیالیست) است که پس از بازگشت به وطن به نمایندگی پارلمان و سپس ریاست جمهوری انتخاب شد. پینوشه از زمان کودتای خود، بارها از سوی انجمن های بین المللی متهم به نقض حقوق بشر در کشور شیلی شده بود. پینوشته که پس از ازدست دادن قدرت تحت تعقیب قضایی بود و انگلستان هم یک بار او را مسترد داشته بود مدت ها در حبس خانگی بسر می بُرد.
عذاب اعتراف و مشاهده تنفر مردم، پینوشه را که به علت علیل بودن و بهانه بیماری ممتد، از ماندن در زندان تا ختم رسیدگی قضایی معاف شده بود آرام نگذارد تا اینکه درمیان ناراحتی تمام درگذشت.