بیانیه تاریخی توماس پین در دفاع از انقلاب فرانسه

ظاهرا هدف «پین» که خود او در جریان آغاز کار انقلاب فرانسه و از محرکّان آن جنبش بود از صدور این بیانیه این بود که ثابت کند «انقلاب و عصیان» نتیجه بی اعتنایی طولانی دولت به خواست عمومی و حل مسائل است. وی در این بیانیه اندرز داده بود که انقلاب پس از پیروزی و انجام دگرگونی، اگر به دست نااهل افتد شکست خواهد خورد.
«پین» قبلا با انتشار نظرات خود تحت عنوان «عقل سلیم» مهاجرنشینان انگلیسی آمریکای شمالی را ترغیب به برگیری پرچم انقلابِ استقلال کرده بود. وی در طول اقامت در پاریس و شرکت در انقلاب فرانسه «کتاب حقوق انسان» را نوشت که مبنای نخستین اعلامیه حقوق بشر مصوّب مجمع انقلاب (انقلاب فرانسه) قرارگرفت. به نظر پین، یک انسان حق دارد امنیت و آزادی داشته باشد و شخصیت و شئون او رعایت شود و حق اوست که در برابر ستم از خود دفاع کند و به دادگاه مستقل برای تظلم دسترسی داشته باشد. انسان حق مالکیّت بر انسان را ندارد و استثمار به هر شکل و نیز بازداشتِ خودسرانه ممنوع است.
مفسران معاصر در تفسیر بیانیه فوریه 1791 توماس پِین نوشته اند که ناپلئون با اقدام خود (کودتا)، فرانسه را که انقلابش طبق فرضیهِ پین به بیراهه افتاده بود نجات داد ولی، امور روسیه از دهه دوم پس ار انقلاب در دست نااهلان قرار گرفت و ادامه یافت و سرانجام، این انقلاب شکست خورد، اتحاد شوروی فروپاشید، دولت های سوسیالیست اروپا از میان رفتند و این وضعیّت، در سراسر جهان مردمِ خواهان برابریی ها را سرخورده ساخت و سوسیالیسم کمرنگ شد.