توقف پرداخت مستمری بازنشستگان ایرانی مقیم کشورهای دیگر

جنگ عراق با ایران از اواخر شهریورماه 1359 (سپتامبر 1980) آغاز شده بود و رفت و آمد هوایی و زمینی به سبب حمله به فرودگاهها و پلهای جاده ها در شمال غربی ایران اطمینان بخش و آسان نبود. دولت موقت انقلاب به نخست وزیری مهدی بازرگان در طول حکومت خود مستمری بازنشستگان ایرانی مقیم خارج را به ارز پرداخت می کرد که به محل اقامت آنان حواله می شد.
محمدعلی رجایی نخست وزیر وقت (و هشت ماه بعد برای مدتی کوتاه رئیس جمهور) تا آذرماه آن سال (سال 1359) به بازنشستگان مهلت داده بود که به کشور بازگردند تا پرداخت مستمری آنان متوقف و به خزانه داری کل بازگشت داده نشود.
برخی از بازنشستگان ایرانی که همان زمان با رسانه های اروپا و آمریکا مصاحبه کرده بودند گفته بودند که در سنین کهولت هستند و نیاز دارند که فرزندان از آنان نگهداری کنند و این فرزندان در خارج اقامت دارند. پاره ای دیگر از آنان گفته بودند که در ایران متکفّل افرادی ازجمله والدین از کارافتاده خود هستند که با قطع پرداخت مستمری به زحمت خواهند افتاد و احتمالا گرسنه خواهند ماند زیراکه ایران مقررات بازنشستگی همگانی ندارد و سالخوردگان مُتکی به فرزندان هستند و بسیاری از این فرزندن ـ خودشان بازنشسته.
این بازنشستگان همچنین از تصمیم واریزشدن مستمری خود به جای حساب جاری (چِکینگ) به حساب پس انداز (قرض الحسنه) که مستلزم حضور در ایران برای بازکردن این حساب، دریافت دفترچه و شخصا دریافت از این حساب است ابراز نگرانی کرده بودند.
پس از پایان جنگ عراق با ایران و بازگشت برخی از بازنشستگان به کشور برای برقرارشدن مجدد دریافت مستمری، گزارش شده بود که این تجدید پرداخت مستلزم رسیدگی به سوابق و نداشتن مشکل قضایی ـ امنیتی است و کار رسیدگی ممکن است چند ماه طول بکشد.
چند سال بعد (دهه 1370) کار آسانتر شد و بازنشستگان مجاز شده بودند که وکالت دریافت مستمری از حساب پس انداز مربوط را به فردی دیگر (مقیم ایران) بدهند. این وکالت ها بعدا دو ساله شد و از سال 1391 دوباره یک ساله شده است. بیشتر بازنشستگان برای تجدید وکالت به ایران باز می گردند زیرا از آن بیم دارند که اگر وکالت نامه ها در سفارتخانه و کنسولگری تجدید شود باید مالیات مستمری دریافتی را به کشور محل اقامت بپردازند و احتساب «ارزش روز» ریال که نوسان دارد به پول کشور محل اقامت کار محاسبه را دشوار و قبولاندن آن به سازمان مالیات بردرآمد کشور میزبان دردسر ساز می شود.
بازنشستگان ایرانی مقیم خارج از پاییز سال 2012 (1391 هجری) به این سوی با دو مشکل تازه رو به رو شده اند یکی کاهش شدید بهای ریال که بهای بلیت هوایی رفت و آمد و هزینه های مربوط ازجمله خرید سوغاتی را بیش از جمع دریافتی سالانه مستمری کرده و دیگری قطع پرواز چندین شرکت هوایی اروپایی به ایران است و ....