روزی که مورالس Ivo Morales رئیس جمهور بولیوی شد

مورالس (متولد 26 اکتبر 1959) نخستین بومی (سرخپوستی) است که در تاریخ (تا آن زمان) 180 ساله ایجاد کشور کوهستانی 9 میلیونی بولیوی که دو سوم خاک ایران وسعت دارد به ریاست جمهوری انتخاب شده بود.
انتخاب مورالس سی و هشت سال پس از قتل دکتر «ارنستو چه گوارا» سوسیالیست آرژانتینی صورت گرفت که به منظور تشویق کشاورزان و کارگران به انقلاب مسلحانه، به بولیوی رفته بود و در آنجا دستگیر و در هفتم اکتبر 1967 و احتمالا به اشاره «سیا» کشته شده بود.
به گزارش (وقت) رسانه ها،در جریان مبارزات انتخاباتی بولیوی و نیز 19 دسامبر 2005 (یک روز پس از انجام انتخابات)، هواداران مورالسِ سوسیالیست همه جا عکس های «چه گوارا» را با خود حمل می کردند تا پیروزی سوسیالیسم را در کشورشان ثابت کنند (عکس پایین).
بولیوی که در سال 1825 در قسمتی از اراضی سرزمین «پرو» ایجاد و نام «سیمون بولیوار» قهرمان استقلال لاتین های آمریکا بر آن نهاده شد به دریا راه ندارد و میان برزیل، آرژانتین، شیلی، پرو و پاراگوئه قرار گرفته و سرشار از ذخایر نفت، گاز طبیعی، و انواع معادن از جمله لیتیوم، مس، طلا و نقره است. پانزده درصد از ساکنان بولیوی از مهاجران اروپایی (سفید پوست)، سی درصد نژاد مخلوط و بقیه بومی (اصطلاحا سرخپوست) هستند.
مورالس در نخستین مصاحبه خود پس از اعلام پیروزی گفته بود که آرزوی یکپارچه شدن لاتین های قاره آمریکا را در سر دارد. وی ضمن تحسین از فیدل کاسترو و هوگو چاوس تاکید کرده بود که بدون تامین «عدالت اجتماعی»؛ صلح، امنیت و آرامش برقرار نخواهد شد و هدف دمکراسی، برقراری عدالت اجتماعی و طرد هرگونه تبعیض است. افراد هر ملت باید از مردانشان (دلسوزان، میهندوستان و درستکرداران) شناختِ درست داشته باشند تا دمکراسی واقعی بر قرار شود، ولی میدیای غرب (رسانه های این کشورها) و امپراتوری های خبری آنها نمی گذارند که مردم هر کشور برجستگان واقعی خود را بشناسند زیرا که آن رسانه ها، «بدلی ها» را در هر کشور بزرگ می کنند. این رسانه ها در جریان انتخابات برضد ما تبلیغ منفی فراوان کردند، مرا کشتگر کوکا (ماده اولیه تهیه کوکایین) معرفی کردند حال آن که میان کوکا تا کوکایین فاصله بسیار است. کوکا از 8 هزار سال پیش در آمریکای جنوبی کشت شده و از برگ آن به صورت دارو استفاده می شد که اروپاییان از نیمه قرن نوزدهم در آزمایشگاه از آن کوکایین ساختند. در ایالات متحده در تهیه کوکاکولا از سال 1885 تا 1903 از برگ کوکا استفاده می شد. اگر درست می گویند چرا نمی روند جلوی کشت خشخاش را در افغانستان بگیرند. از قرص های مسکن هم می شود ماده مخدر ساخت. باید شمار مصرف کننده را به «صفر» رساند تا تولید از میان برود.
مورالس در این مصاحبه گفت که می دانیم که با اقتصاد بازار آزاد فقیرها فقیر تر و استثمار انسانهای تنگدست بیشتر می شود. لذا ما خواهیم کوشید تا به تدریج به نوعی سوسیالیسم که خواست اکثریت است برسیم.
موارلس همچنین گفت که به باور اندیشمندان، کشتن یک فرد با اسلحه، با منزوی ساختن او از طریق وارد آوردن اتهام و گفتن دروغ برابر است. قدرت ها با دروغ و افترا می کوشند که شخصیت های دلسوز و بی طرف ملل مورد نظر خود را از میدان به در کنند. رسانه های این قدرت ها در طول انتخابات تا توانستند از من بدگویی کردند.
مورالس در انتخابات سال 2009 و 2014 باردیگر پیروز شد.
اصلاحیهِ سال 2009 قانون اساسی بولیوی، انتخاب یک فرد بیش از دو دوره متوالی را منع کرده است، ولی از انتخابات بعد از آن و به این ترتیب، مورالس می توانست برای دو دوره بعدی نامزد شود (سه دوره)، زیراکه اصلاحیه در آن دوره که نزدیک به پایان بود تصویب شده بود. طول هر دوره ریاست جمهوری بولیوی 5 سال است. چند سال بعد دادگاه قانون اساسی بولیوی با توجه به تفسیر سازمان کشورهای قاره آمریکا، محدودیت انتخاب به دو دوره را خلاف حق بشر اعلام کرد (البته اگر مادام العمر ـ انتخاب دوره به دوره نباشد) و آن را لغو کرد و مورالِس توانست برای بار چهارم خودرا نامزد انتخابات ریاست جمهوری بولیوی در اکتبر 2019 کند. اما، برخلاف گذشته که آراء او قاطع بود، این بار نتوانست بیش از 47 و یک دهم درصد آراء را به دست آورَد. با اینکه مورالس در طول ریاست خود بر بولیوی، دست امتیازات کمپانی های آمریکایی ـ اروپایی را از منابع معدنی بولیوی قطع و دست به ملی کردن مؤسسات غیردولتی بزرگ زده و اراضی بلااستفاده (اراضی موات) را به زیر کنترل دولت در آورده است و رفع تبعیض و تأمین رفاه عمومی کرده است و ... در انتخابات این دوره، برخی از هواداران او به علت تداوم ارزان فروشی گاز طبیعی و برخی از مواد معدنی دیگر (به علت عرضه زیاد و کاهش جهانی قیمت ها) و در نتیجه کاهش درآمدها به پای صندوق های رای نرفتند. طبق قانون انتخابات بولیوی، اگر در انتخابات ریاست جمهوری، رای یک نامزد زیر 50 درصد باشد ولی از نفر دوم ـ بیشتر از ده درصد، باید برنده اعلام شود و نیاز به انتخابات دور دوم نباشد و چون آراء نفر دوم در انتخابات اکتبر 2019، دوازده درصد کمتر بود، مورالس خودرا برنده اعلام کرد که رسانه های ماهواره ای بلوک غرب و دولت های راستگرای منطقه به صدا و تحریک درآمدند که در انتخابات تقلّب شده است و سازمان کشورهای قاره آمریکا که ناظر فرستاده بود اشاره به برخی موارد آن کرده بود که هواداران نفر دومِ انتخابات دست به تظاهرات زدند. مورالس که چنین دید قبول کرد که انتخابات کُلّا تجدید شود (نَه میان دو نفر)، لکن تظاهرات ادامه یافت و هوادران مورالس هم وارد معرکه شدند و میان دو دسته زد و خورد روی داد. در این میان، فرمانده ارتش بولیوی و رئیس پلیس (و شاید به تحریک خارجی) به مورالس پیشنهاد کناره کردند و مورالس که همچنان مورد حمایت دولت های چپگرای قاره آمریکا ازجمله مکزیک، آرژانتین، کوبا، نیکاراگوئه و ... و اکثریت مردم چپگرا در دنیای لاتین هاست با هواپیمایی که رئیس جمهوری مکزیک برایش فرستاده بود به آن کشور رفت و پس از چند هفته توقف و هر روز مصاحبه و سخنرانی، از آنجا به آرژانتین که همسایه دیوار به دیوار بولیوی است رفت و اعلام کرد که به مبارزه ادامه خواهد داد زیرا که برضد او کودتا شده است و دولت موقت کنونی غیر قانونی است زیراکه در صورت استعفای رئیس جمهوری، معاون ریاست جمهوری و پس از وی، رئیس سنا باید موقتا جای او را بگیرد که معاون وی و رئیس سنا و بسیاری از پارلمانی ها کناره گیری کرده اند و این بانو که رئیس جمهوری موقت شده است یک سناتور ساده بود. دوران ریاست جمهوری او در ژانویه 2020 پایان می یافت و به علاوه، کناره گیری یک رئیس جمهوری ـ طبق قانون اساسی بولیوی ـ باید به تصویب پارلمان برسد تا قطعی شود.
در جریان اعتراضات بولیوی 35 تن کشته شده بودند و یک دادستان محلی، این اعتراضات را به حساب اظهارات مورالس (در مصاحبه ها و نطق ها) گذاشته و اورا تحت تعقیب قضایی قرار داده بود ـ مردی را که بیش از هرکس دیگر به مردم بولیوی خدمت کرد. مورالس در آرژانتین از فعالیت دست نکشید، انتخابات بولیوی برگزار شد و یکی از اعضای حزب او پیروز و رئیس جمهوری بولیوی شد و مورالس به وطن بازگشت و مورد استقبال کم نظیر قرار گرفت و به فعالیت در حزب خود ـ حرکت به سوی سوسیالیسم، ادامه می دهد.