علاقه زیاد ایرانیان به حمام کردن در 400 سال قبل!
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه و 6 ثانیهزی سان: یوهان اشترویس، دریانورد بخت برگشته هلندی در عصر حکومت شاه سلیمان صفوی (اسفند ۱۰۲۶ – ۸ مرداد ۱۰۷۳ خورشیدی/ فوریه ۱۶۴۸ – ۲۹ ژوئیه ۱۶۹۴ میلادی) به عنوان برده وارد ایران می شود.
او ماجرایی خواندنی را از تعداد زیاد حمام ها و علاقه ایرانیان به حمام کردن را روایت می کند. به گزارش «زی سان»، یوهان اشترویس در ۱۶۲۸ م / ۱۰۳۸-۱۰۳۷ ق یا ۱۶۲۹ م / ۱۰۳۹-۱۰۳۸ ق در روستایی به نام رومر در نزدیکی آمستردام هلند متولد شد. او از همان ابتدای جوانی برای فرار از رفتار های سخت گیرانه پدرش از خانه فرار و در کشتی کمپانی هند شرقی مشغول به کار شد. او پس از چند مرحله گشت و گذار در شرق آسیا، مدیترانه، اروپا و شمال آفریقا، از بد روزگار در جریان سکونت در روسیه تزاری، با شورش قزاق ها مواجه شد. او و همراهانش برای فرار از دست شورشیان از آستراخان فرار و رهسپار ایران شدند که در میانه راه از سوی تاتار ها به اسارت در آمدند. تاتار ها اشترویس را به بازرگان ایرانی به نام حاجی محمد صالح فروختند. این بازرگان نیز در سال ۱۶۷۰ این دریانورد هلندی را به عنوان برده به تاجر ثروتمند دیگری به نام حاجی بایران علی از اهالی دربند می فروشد. اشترویس در جریان اقامت در ایران اطلاعات ارزشمندی را از ایران آن دوران (عصر شاه سلیمان صفوی) ارائه می دهد. گزارش هایش در مورد خودکشی، قتل، اعدام، روسپی گری، دزید، راهزنی و رباخواری و... تصویری گویا از مسائل ایران آن دوران به خصوص در شهر های شماخی و دربند است. البته اشتروس توصیفی جالب و خواندنی را از شمال تا جنوب ایران -از اردبیل تا گمبرون (بندرعباس) - ارائه می دهد.
نکته قابل توجه روایت های این هلندی بخت برگشته این است که او به عنوان برده در ایران حضور داشته و هیچ گونه فرصتی برای ارتباط با اصحاب قدرت نداشته است. روایت او تصویری واقعی از بطن جامعه ایران حدود ۴۰۰ سال قبل است. در ادامه روایت اشترویس از تعداد زیاد حمام ها و علاقه ایرانیان به حمام کردن را می خوانید. «هر چند اربابم شاهزاده بود، اما پرداختن به کار های تجاری را کسر شان خود نمی دانست و بیشتر درآمدش را از حمام هایش که تقریباً در تمام شهر ها و همین طور در ایران و سایر کشور ها بود به دست میآورد. بیشتر حمام هایش در دربند شماخی و اصفهان بودند و از این رهگذر هر ساله درآمد هنگفتی کسب می کرد. چون مردم از هر طبقه و رتبه به کرات به حمام می روند. حمام در اینجا بسیار مهم است. این کار را برای پاکیزگی انجام می دهند و در این زمینه از دیگران پیشی می گیرند... در این مورد در قرآن دستوراتی یافت می شود. مطابق آن اگر بعد از نزدیکی با زنان به حمام نروند نجس اند و نباید به مسجد بروند. به همین دلیل این مردم از هنگام طلوع آفتاب تا فرا رسیدن شب به حمام رفت و آمد می کنند. حمام از صبح تا ظهر به مردان تعلق دارد و از ظهر تا شب در اختیار زنان است.»
