آیا تجدید ارزیابی دارایی‌ها به این بورس جان می دهد؟
مدت زمان مطالعه: 7 دقیقه و 7 ثانیهبازار سرمایه در آخرین روز کاری هفته گذشته با افت ۵ هزار و ۴۵۲ واحدی مواجه شد تا شاخص کل به رقم دو میلیون و ۱۷۱ هزار واحد بازگردد.
طی دو روز گذشته شاهد نوسان شاخص بورس بودیم. افت و خیزی که اهالی بازار سرمایه آن را به استراحت بازار تعبیر می‌کنند و مدعی هستند افراد زیادی در ایستگاه خرید سهام مختلف ایستاده‌اند، زیرا اقبال به بازار سرمایه بازگشته و باید منتظر سبزپوشی بازار بود.روزبه شریعتی، کارشناس بازار سرمایه درخصوص وضعیت بورس به ایراسین می‌گوید: اتفاق خوش‌‌یمنی برای بازار سرمایه رقم خورده که متولی این اتفاق سازمان بورس است و باید از سازمان بابت ارسال دعوت‌نامه به تمامی مدیران هلدینگ و شرکت‌های بزرگ بورسی جهت هم‌اندیشی در راستای افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها تشکر کرد.
وی ادامه می‌دهد: سالیان سال بابت تجدید ارزیابی‌ها اعتراضات زیادی وجود داشت و همواره اهالی تحلیلگر بازار یک سوال را مطرح می‌کردند و آن اینکه چرا باید قیمت دارایی شرکت‌ها به ارزش دفتری باشد، درحالی‌که میانگین تورم در کشور ما ۲۰ درصد در سال است؟
از نگاه این کارشناس بازار سرمایه، تجدید ارزیابی دارایی‌ها در قدم نخست سبب شفافیت بازار برای سهامدار و تحلیلگر می‌شود، زیرا اهالی بازار سرمایه به راحتی به ارزش هر سهم پی خواهند برد و اطلاعات مالی شرکت‌ها به روز خواهد شد.
شریعتی دراین‌باره توضیح می‌دهد: مدیری که ارزش دارایی شرکت او بهروز شود، بابت بازده خود نمی‌تواند مانور دهد. بارها مشاهده شده از سوی مدیران شرکت و هدلینگ‌ها که بازده آنها نسبت به دارایی‌شان خیلی خوب است، تاجایی‌که بازده خود را با کشورهای اقتصاد برتر جهان مقایسه کرده و روی این مسئله افتخار می‌کنند. در حالی که وقتی ارزش دارایی شما متعلق به ۲۰ سال قبل است، ولی فروش‌تان با شرایط ارزی روز رقم می‌خورد، در چنینی شرایطی بازده بالا امری طبیعی خواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به عدم تمایل اکثر مدیران به تجدید ارزیابی دارایی، بیان می‌کند: هنگامی که ارزش‌گذاری دارایی شما متعلق به زمانی است که بر فرض دلار ۷۰۰ تومان بوده، ولی اکنون شما با دلار حوالی ۴۰ هزار تومان محصول خود را می‌فروشید، طبیعی خواهد بود که بازده به شدت بالایی را ثبت کنید. طی سالیان سال اکثر مدیران هلدینگها تمایل به بهروزرسانی دارایی‌های خود نداشته‌اند، زیرا زمانی که دارایی‌شان بهروز شود؛ همه چیز عیان خواهد شد که بازده شرکت‌ها نسبت به دارایی‌شان بالا نیست و حتی شاهد بازده منفی خواهیم بود؛ به‌عبارتی بهره‌وری و کارآیی در آن سیستم وجود ندارد.
طبق توضیحات شریعتی، براساس یک اصل مدیریتی، مدیر قوی باید با دارایی‌های بهروز خود بازده بالا بسازد.
افزایش هزینه استهلاک با تجدید ارزیابی‌ها
در این میان شماری از مدیران مدعی هستند که اگر ارزش ساختمان، تجهیزات یا ماشینآلات خود را بهروز کنند، هزینه استهلاک آنها به شدت افزایش می‌یابد و شرکت با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد. این کارشناس بازار سرمایه با تایید این مسئله می‌گوید: این حرف تاحدودی درست است ولی توجیه خوبی نیست، زیرا دارایی یک شرکت اعم از زمین و ساختمان، تجهیزات، ماشینآلات و... باید بهروز باشد. هزینه استهلاک، هزینه‌ای است که پول از شرکت خارج نمی‌شود و در شرکت برای بهروزرسانی ماشینآلات و تجهیزات باقی خواهد ماند تا بتوان بازدهی مستمر داشت.از نگاه شریعتی، انتظار ارائه جزئیات کامل برای تجدید ارزیابی‌ها وجود ندارد و چنین انتظاری بسیار رویایی به حساب می‌آید.
وی خاطرنشان می‌کند: ما انتظار داریم هلدینگها و شرکت‌های بزرگ مثل زیرمجموعه‌های شستا، صندوق بازنشستگی کشوری، هلدینگ فلزات و امثال آن ارزش دارایی‌های خود را از طبقه سرمایه‌گذاری بلندمدت بورسی و غیربورسی بهروز کنند. درواقع دارایی‌های بدون استهلاک مانند زمین بهروزرسانی شود تا سرمایه‌‌گذار نسبت به اینکه این شرکت چقدر می‌ارزد، اشراف کامل پیدا کند.
آثار مثبت تجدید ارزیابی بر روند بورس
شریعتی با اشاره به آثار مثبت تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌های بورسی بر روند بازار سرمایه، توضیح می‌دهد: زمانی که قیمت سهام یک شرکت واقعی شود، بازار قادر به قیمت‌گذاری درست خواهد بود تا سرمایه‌گذاران متوجه ارزش ذاتی شرکت با قیمت معاملات روز آن بشود. پیش‌تر بازار توان قیمت‌گذاری درست را نداشت. بنابراین تجدید ارزیابی‌ها اتفاق خوبی است که ۶۰ تا ۷۰ درصد بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد و پویایی را برای بورس به ارمغان می‌آورد.وی اضافه می‌کند: علاوه بر قیمت‌گذاری درست بازار، هنگامی‌که تعداد سهام یک شرکت افزایش یابد و ارزش آن بهروز شود، اصطلاحا قیمت آن رقیق شده و این قیمت رقیق بازار را خوش معامله‌تر می‌کند؛ به بیان ساده فاصله بین قیمت خرید و فروش کاهش می‌یابد و این اتفاق به نفع بازار است.
این کارشناس بازار سرمایه در پایان اظهار کرد: درمجموع من فکر می‌کنم اگر تجدید ارزیابی دارایی‌ها به جدیت از سمت گروه و هلدینگها آغاز شود، بازار سبک جدیدی را تجربه خواهد کرد.
تاثیرگذاری دلار بر روند بورس
از نگاه شماری از کارشناسان، اخباری پیرامون بحث تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها سوخت بازار سرمایه برای صعود موقتی را فراهم می‌کند، ولی رابطه بازار سرمایه و نرخ دلار مهم است و تا زمانی که قیمت دلار افزایش نیابد، نمی‌توان انتظار رشد بورس را داشت.
هومن عمیدی، کارشناس بازار سرمایه در این‌باره بیان می کند: این دیدگاه درست نیست. اگر دقت کنید شاخص فعلی بورس در محدوده‌ای قرار گفته که دلار در بازار آزاد با بهای حدود ۲۷ هزار تومان خریدوفروش می‌شد؛ به عبارت دیگر زمانی که دلار حدود ۲۷ هزار تومان بود، شاخص ما حوالی دو میلیون و ۱۰۰هزار واحد قرار داشت. اکنون دلار در بازار آزاد نزدیک به ۵۰ هزار تومان است، در مقابل شاخص بازار سرمایه در همان رقم ثابت مانده است.
بورس تا پایان سال
به اعتقاد این کارشناس بازار سرمایه، تا پایان سال بورس میزبان اتفاق‌های مثبتی خواهد بود.عمیدی در این خصوص توضیح می‌دهد: درخصوص بازار سرمایه تا پایان سال مباحثی مطرح خواهد شد که ابتدا باید به تاثیر نرخ ارز اشاره کرد؛ دولت هرسال نرخ خود را اعلام می‌کند و این موضوع بر بازار سرمایه تاثیرگذار است. بحث دیگر صورت گرفتن معاملات خاصی در صندوق توسعه خواهد بود و سپس باید عملکرد عملیاتی شرکت‌ها را مورد توجه قرار داد که با وجود تمامی معضلات شرکت‌ها عملکرد خوبی را به ثبت رساندند.
سایه‌روشن الزام تجدید ارزیابی‌ها
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در تابستان سال جاری از پیشنهاد این سازمان درخصوص قانون برنامه پنج ساله هفتم کشور به مجلس خبر داد که جزئیات این پیشنهاد نشان می‌دهد تجدید ارزیابی تمام طبقات دارایی‌ها برای شرکت‌های ثبت‌‌شده نزد سازمان الزامی خواهد شد. مسئولان سازمان بورس به تازگی جلسه‌ای با ناشران درخصوص تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها برگزار کرده‌اند و براین اساس تجدید ارزیابی محدود به هیچ طبقه خاصی از دارایی‌ها نبوده و متناسب با ظرفیت و شرایط هر ناشر اوراق بهادار و رعایت صرفه و صلاح سهامداران، امکان‌پذیر است.برخی از فعالان بازار سرمایه بر این باورند که الزام شرکت‌ها به تجدید ارزیابی دارایی سبب شفافیت بیشتر عملکرد شرکت‌ها و حقیقی‌تر شدن گزارشات مالی آنها می‌شود که قدمی موثر برای رشد بازار سرمایه به حساب می‌آید. عمیدی نیز با تایید این موضوع می‌گوید: اکنون میزان ارزش بازار به شدت پایین است و ارزش فعلی سهام متناسب با ارزش دارایی‌ها نیست. شمار زیادی از سهامداران از وضعیت دارایی شرکت‌ها یا اطلاعاتی نداشته و یا مدیران علاقه‌ای به به‌روزکردن اطلاعات شرکت ندارند، زیرا بازه فعالیت آنها سنجیده می‌شود. درحقیقت بازدهی پایین با ارزش دفتری پایین دارایی‌ها به نوعی همخوانی دارد، ولی زمانی که این ارزش دفتری بهروز شود و بازدهی پایین باشد، مدیر باید در قبال این بازدهی پایین پاسخگو باشد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه می‌دهد: متاسفانه این اتفاق طی سال‌های متوالی در شرکت‌ها رخ داده و مدیران بابت بازدهی پایین با چنین ارزش دارایی‌ها مورد بازخواست قرار نمی‌گیرند. لذا الزام به تجدید ارزیابی شرکت‌ها برای همه مدیران یک زنگ خطر است و باید پاسخگو باشند.
عمیدی با اشاره به اینکه تجدید ارزیابی پتانسیل شرکت‌ها را بیشتر می‌کند، توضیح می‌دهد: تجدید ارزیابی دارایی‌ها، تعداد زیادی از فرآیندهای قانونی را تسهیل می‌بخشد و به بانک‌ها برای حداقل کفایت سرمایه کمک می‌کند. از سوی دیگر شرکت‌ها با تجدید ارزیابی می‌توانند از امکان معافیت مالیاتی بهره‌مند شوند. همچنین وضعیت بهروزرسانی دارایی‌ها شفافیت بیشتری ایجاد می کند و نگاه منفی مردم نسبت به بازار سرمایه مبنی بر غیرشفاف بودن بازار را تاحدودی بهبود می‌بخشد.
این کارشناس بازار سرمایه تجدید ارزیابی شرکت‌ها را قدمی در راستای کاهش تورم در کشور می‌داند و در این مورد اظهار می‌کند: در بعضی از کشورها با ابرتورم، برنامه‌ای به عنوان حسابرسی تورمی ایجاد شده است. مطابق با این برنامه شرکت‌ها باید دارایی‌های خود را اتوماتیک بهروزرسانی کنند که اقدامی موثر برای کنترل تورم به حساب می‌آید. متاسفانه این برنامه در کشور ما اجرا نمی‌شود. اکنون دارایی بعضی از شرکت‌های ما شامل یک زمین فقط با ارزش یک میلیون تومان است و سال‌ها شرکت تجدید ارزیابی نکرده است.
عمیدی اضافه می‌کند: درمجموع تجدید ارزیابی اقدامی مثبت از سوی سازمان بورس است و باید ادامه یابد تا تمامی شرکت‌های بزرگ تا کوچک تجدید ارزیابی کنند. البته تجدید ارزیابی مشمول سرفصل‌هایی مانند سرمایه‌گذاری‌ها، دارایی‌های ثابت، ماشینآلات، تجهیزات و مواد می‌شود که بعضی از سرفصل‌ها مانند هزینه استهلاک‌دار برای سهامدار کارایی ندارد. درمقابل تجدید ارزیابی مربوط به زمین و ساختمان با ضریب صفر در مباحثی مانند مالیاتی برای سهامدار و سرمایه‌گذاری جذاب است. درنتیجه اینکه شرکت‌ها از چه قسمتی‌های تجدید ارزیابی می‌کنند، بسیار حائز اهمیت است.
بیشتر بخوانید:
| واریز 941 میلیارد تومان سود به حساب سهامداران بورس |
| ریزش شدید شاخص بورس |
| شاخص بورس جهانی یکشنبه 26 فروردین 1403 |
| شاخص بورس جهانی پنجشنبه 30 فروردین 1403 |
