اگر شما به عنوان سرمایه گذار پس از آنکه اوراق بهاداری را خریداری کردید، تمایل نداشته باشید آن را تا موعد سررسید نگهداری کنید، چه راهکاری وجود خواهداشت؟ پاسخ با وجود بازار ثانویه روشن است. شما می توانید اوراقتان را در بازار ثانویه به راحتی و با کمترین هزینه اوراق خود را بفروشید.
البته ممکن است این فروش با زیان نیز همراه باشد. اما گاهی زیان بهتر از آن است که سرمایه گذار اصلا نتواند اوراق بهادار خود را بفروشد.
بازار ثانویه و مکانیزم کار آن چیست؟
بازار ثانویه مکانی است که در آن ابزارهای مالی که قبلا منتشر شدهاند، مانند اوراق قرضه و سهام، مورد خرید و فروش قرار میگیرند. مثلا اگر فردی سهام یک شرکت را در مرحله پذیره نویسی خریداری کرده است و اکنون قصد فروش آن سهم به سایر سرمایه گذاران بازار را دارد باید برای فروش سهم خود به
بازار ثانویه مراجعه کند. در واقع این بازار، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری میکنند.
حجم معاملات در بازار ثانویه، نسبت به بازارهای اولیه بسیار بیشتر است. این بازار با هدف امکان سازی معامله اوراق منتشر شده در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقد شوندگی آنها ایجاد شده است.
بازار ثانویه برای شرکتها نقطهای استراتژیک به شمار میرود که از مسیر آن میتوانند روی معاملهها نظارت و کنترل داشته باشند و به تصمیمهای مدیریتی خود جهت دهند.برای درک بهتر ساختار بازار اولیه و ثانویه تصویر بالا را ملاحظه کنید. در ابتدا، شرکتها سهام و اوراق بهادار خود را اولین بار برای سرمایه گذاران منتشر میکنند که در اصطلاح مالی، آن را
IPO (
عرضه عمومی اولیه) مینامند. پس از ورود این شرکتها در لیست بورس اوراق بهادار یعنی پس از پذیرش در بورس، سرمایه گذاران به
بازار ثانویه میروند و سهام خود را به سرمایه گذاران دیگر میفروشند. سرمایه گذاران در
بازار ثانویه میتوانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری نمایند. بازارهای جهانی مانند بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و نزدک (NASDAQ) نمونههایی از بازارهای ثانویه هستند.
بازار ثانویه چه ویژگیهایی دارد؟
هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معاملهها
برای سرمایه گذاران نقدینگی به همراه میآورد. هر فروشندهای که نیاز به پول نقد داشته باشد، میتواند به دلیل حضور تعداد زیادی از خریداران در این بازار، اوراق بهادار خود را به راحتی به فروش برساند.
در
بازار ثانویه، هرگونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام آن منعکس میشود.
عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک میکند.
جایگزینی برای
پس انداز است.
بازارهای ثانویه با مقررات سنگینی از جانب دولت روبرو هستند. چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و نقدینگی برای شرکتها و سرمایه گذاران به حساب میآیند و این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه گذاران را تضمین میکند.
قیمت گذاری در بازار ثانویه چگونه صورت میگیرد؟
در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار از قبل و براساس قیمت اسمی تعیین میشود. اما در
بازار ثانویه قیمت اوراق براساس میزان عرضه و تقاضای آن مشخص میشود. به عنوان مثال، اگر بیشتر سرمایه گذاران معتقد باشند که سهامی در آینده روند خوبی دارد، تقاضا برای آن افزایش مییابد و به همین ترتیب، قیمت آن بالا میرود. به دنبال آن اگر سرمایه گذاران احساس کنند که سهامی ارزش خود را از دست خواهد داد، برای فروش آن اقدام میکنند و در نتیجه قیمت
سهام افت پیدا خواهد کرد.
اهمیت بازار ثانویه در چیست؟
این بازار، شاخصی خوب برای تعیین وضعیت اقتصادی یک کشور است که افزایش یا افت
بازار سهام نشانگر رونق یا رکود در اقتصاد است.
نقدینگی را برای سرمایه گذاران تضمین میکند چون آنها میتوانند در این بازار به راحتی اوراق بهادار خود را خرید و فروش کنند.
این بازار به سرمایه گذاران فرصتی را ارائه میدهد تا از پول ساکن خود برای کسب بازده و سرمایه گذاری استفاده کنند.
کمک میکند تا شرکت بر ادراک عمومی، کنترل و نظارت داشته باشد.
بازار اولیه و بازار ثانویه چه تفاوتی با هم دارند؟
شرکتها پس از پذیره نویسی در بازار اولیه میتوانند سهام خود را به فروش بگذارند اما پس از آن دیگر سهامشان در
بازار ثانویه (
بورس اوراق بهادار) مورد معامله قرار خواهد گرفت.
در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق میگیرد. اما در
بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایه گذاری است که اوراق را میفروشد.
معمولا سرمایه گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمیکنند. چون شرکت صادرکننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش میگذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بزرگی است. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران میتوانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری کنند.
در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود اما در
بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزار، معاملات خود را انجام می دهند.
در بازار اولیه، سرمایه گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری میکنند. اما در
بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران خریداری میکنند.
در بازار اولیه، شرکتها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی میفروشند. اما در
بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری میکنند.
در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش میرسد و معمولا دچار نوسان نمیشود. اما در
بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.
چرا بازار ثانویه مهم است؟
مسیر خروج عالی برای سرمایه گذاران IPO
به دلیل بالا بودن نقدینگی در
بازار ثانویه، صرف ریسک آن به مراتب کمتر است. شما به عنوان یک سرمایه گذار میتوانید سهام خود را با بیشترین سرعت ممکن در
بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و چون این کار را به قیمت فعلی بازار انجام میدهید، ریسک درک شدهتان بسیار کمتر خواهد بود. چنین بازاری صرف ریسک را از طریق نقدینگیاش کاهش میدهد؛ یعنی ارزش داراییهای مالی معامله شده افزایش مییابند. در نتیجه،
بازار ثانویه برای سرمایه گذاران IPO بهترین استراتژی خروج است.
آزادی جهت خرید و فروش
بازار ثانویه مکانی سازمان یافته است که در آن خریداران و فروشندگان میتوانند در کنار هم به خرید و فروش سهام بپردازند و دیگر نیازی به نگرانی در خصوص هرگونه کلاه برداری وجود ندارد.
امکان خرید و فروش بیشتر
اگر چنین بازاری وجود نداشته باشد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مثلا تصور کنید افرادی که میخواهند از بازار اولیه خانه بخرند، این کار را از ترس اینکه فرصتی برای فروش خانههای جدید شان در بازار پیدا نکنند، انجام ندهند. این استدلال در مورد سهام نیز صادق است. از آنجایی که در خصوص سهام و اوراق قراضه، بازاری به نام
بازار ثانویه وجود دارد (بورس اوراق بهادار)، مردم دیگر نگران فروش سهامشان در آینده و نگهداری دائم آن نیستند. بنابراین سهام خود را بدون هیچ گونه نگرانی از بازار اولیه خریداری میکنند. در واقع بدون وجود این بازار، فرصت خرید یا فروش بیشتر نیز وجود ندارد.این مطلب را حتما بخوانید: سرمایه گذاری در بورس ایران به چه روش هایی انجام می شود؟
بازارهای خصوصی
برای شرکتهای نوپا و کوچک، همیشه عرضه عمومی جهت تامین منابع مالی امکان پذیر نیست و وجود چنین بازاری شرایط را برای آنها آسانتر کرده است. علاوه بر این، در حال حاضر شرایط بسیاری برای کسب مجوز IPO وجود دارد. اینگونه شرکتها دیگر نگران تامین منابع مالیشان نیستند، زیرا با وجود
بازار ثانویه میتوانند سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله گران بفروشند. این در حالی است که همه چیز کاملا خصوصی باقی میماند. بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی نیز وجود نخواهد داشت.
کمک به رشد اقتصادی
در بازار اولیه، آزادی محدود است. اما در
بازار ثانویه اینگونه نیست و میتوانید انتخاب کنید که در کدام سهام سرمایه گذاری و کدام سهام را رها کنید. چون در چنین وضعیتی، رشد اقتصادی بیشتری برای سرمایه گذار ایجاد میشود که در نهایت به رشد کلی اقتصاد نیز کمک خواهد شد. بنابراین
بازار ثانویه به عنوان یک کل، به ایجاد پیشنهادهای سرمایه گذاری هرچه پربازدهتر و رونق و رشد اقتصادی کمک میکند.
مکانی عالی برای نظارت و کنترل شرکتها
بازار ثانویه، به شرکتهایی که در بورس اوراق بهادار پذیرفته نشدهاند اجازه معامله نمیدهد و برای شرکتهایی که پذیرفته شدهاند نیز فرصتی را فراهم میکند تا از این بازار سود کسب کنند. این بازار به عنوان واسطهای عمل میکند که به شرکتها در رابطه با تقاضای سهامشان در بازار و همچنین هر حرکت نزولی یا صعودی، اطلاعات ارائه میدهد. در نتیجه، وجود
بازار ثانویه به شرکتها این امکان را میدهد تا به سرعت اقدام کنند و اگر مشکلی پیش بیاید میتوانند بدون تأخیر در جمع آوری اطلاعات، کارهای لازم را برای بهبود وضعیتشان انجام دهند.