علائم اسیدوز لاکتیک چیست؟
به طور معمول، نشانه های اسیدوز لاکتیک اختصاصی نیستند، اما می تواند نشانه های مختلفی از مسائل و مشکلات مختلف سلامتی داشته باشد. با این حال، برخی از علائم شایعی که در اسیدوز لاکتیک دیده می شوند، نشان دهنده یک اورژانس پزشکی هستند.این علایم عبارتند از:
بیقراری
زرد شدن رنگ پوست یا چشم ها
تنفس کوتاه و سریع یا سایر مشکلات تنفسی
افزایش ضربان قلب
درد عضلانی یا گرفتگی عضلات
ناراحتی کلی بدن
درد شکمی
ضعف بدن
خستگی
کاهش اشتها
اسهال
تهوع و استفراغ
سردرد
هر یک از این علائم میتواند به معنای یک وضعیت تهدید کننده زندگی باشد. چنانچه شما یا اطرافیانتان یک یا چند مورد از علایم بالا را تجربه کردید حتما با اورژانس تماس بگیرید.
سطح مجاز اسید لاکتیک (لاکتات) در خون چه میزان است؟
براساس رفرنس های مختلف اندکی این مقادیر تفاوت دارند اما به طور کلی می توان گفت مقدار لاکتات خون نمی بایست بیش از 22 mg/dL باشد. در منابعی دیگر این مقدار 1.4 mmol/L ذکر شده که حدود 25 mg/dL می باشد. در برخی منابع دیگر نیز این مقدار 1.5 mmol/L ذکر شده که تقریباً معادل 27 mg/dL می باشد.چرا دچار اسیدوز لاکتیک میشویم؟
شایعترین علل بروز این وضعیت عبارتند از:شوک قلبی
شوک هیپوولمیکی
نارسایی شدید قلبی
سپسیس
ترومای شدید
علل دیگر اسیدوز لاکتیک عبارتند از:
بیماری ها و مشکلات کلیه
اختلال متابولیک یا میتوکندریال
بیماری کبد
دیابت
درمان های اچ آی وی یا (HIV treatments)
ورزش شدید و فعالیت فیزیکی سنگین
مصرف مشروبات الکلی
بیماری های کلیوی
زمانی که کلیه ها به هر دلیلی مخصوصا بیماری کلیوی قادر به حذف لاکتیک اضافی نباشند، فرد دچار اسیدوز لاکتیک خواهد شد.
دیابت چگونه باعث افزایش اسید لاکتیک خون می شود؟
این بیماری ممکن است در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ ایجاد شود، به خصوص اگر دیابت آنها به خوبی کنترل نشود. شیوع اسیدوز لاکتیک در افرادی که علاوه بر بیماری دیابت به بیماری هایی مثل نارسایی احتقانی قلب و بیماری های کلیوی دچار هستند زیاد است. برای این افراد، اسیدوز لاکتیک نشان دهنده یک پیش آگهی ضعیف است.درمان های اچ آی وی (HIV treatments) و سطح اسید لاکتیک خون
اسیدوز لاکتیک می تواند یک عارضه جدی در درمان آنتی رترو ویرال (antiretroviral) باشد که از پیشرفت HIV جلوگیری می کند. این شیوه درمانی باعث میشود که بدن نبتواند تعدل اسید لاکتات را کنترل کند. بنابراین افراد تحت این درمان، در معرض خطر ابتلا به اسیدوز لاکتیک هستند.ورزش سنگین و سطح اسید لاکتیک خون
در مواردی که افراد سالم هستند، این اسیدوز ممکن است پس از تمرین فیزیکی شدید اتفاق بیفتد. در این موارد، اسیدوز موقت است و بدن برای تعدیل لاکتات نیاز به اکسیژن بیشتری دارد. وقتی بدن نتواند به ردستی در یک فعالیت سنگین و پر تحرک لاکتانت را به حالت تعادل بازگرداند علایمی مانند خستگی ماهیچه ها، تهوع و ضعف در شخص ایجاد می شود.مصرف الکل و سطح اسید لاکتیک خون
شواهدی وجود دارد که مصرف بیش از حد الکل نیز موجب بروز چنین اسیدوزی میشود.گزینه های درماناسیدوز لاکتیک را می توان با درمان علت زمینه ای و به وجود آورنده آن متوقف کرد. درمان بر روی متابولیزه شدن بیشتر لاکتیک تمرکز دارد.
درمان های موجود برای اسیدوز لاکتیک چیست؟
تجویز مایعات داخل وریدی برای بهبود گردش خوناکسیژن تراپی با ماسک
تهویه فشار مثبت برای رساندن اکسیژن به ریه ها
ویتامین درمانی
همودیالیز با بی کربنات
برای جلوگیری از بروز این حالت در ورزشکاران، بهتر است آنان آب زیادی طی فعالیت خود بنوشند. برای برخی افراد، اسیدوز لاکتیک یک وضعیت موقت است که می تواند با موفقیت و در یک مدت زمان کوتاه درمان شود. برای برخی از افراد نیز، اگر اسیدوز لاکتیک همراه با بیماری ها و شرایط پزشکی دیگر باشد، گزینه های درمان متنوع تر و پیچیده تر خواهند شد. درمان موفقیت آمیز بستگی به مدیریت عوارض دیگر سلامت آنها خواهد داشت.
عوارض جانبی عدم درمان اسیدوز لاکتیک چیست؟
عوارض ناشی از اسیدوز لاکتیک درمان نشده عبارتند از:آریتمی و بینظمی در ضربان قلب
بیهوش شدن یا ورود به کما
شوک
نارسایی ارگان
انواع اسیدوز لاکتیک
این نوع اسیدوز به دو نوع تقسیم میشود:نوع A اسیدوز لاکتیک
نوع آ مرتبط با هیپوکسی بافتی مرتبط است. یعنی زمانی که اکسیژن کافی به بافت ها نمیرسد. نوع A مشخصه برخی بیماری ها مانند سپسیس، شوک سپتیک یا بیماری های حاد از جمله بیماری های مرتبط با سیستم قلبی-عروقی و کبد است. اسیدوز لاکتیک ناشی از رزش نیز در این دسته قرار می گیرد.نوع B اسیدوز لاکتیک
نوع B با هیپوکسی بافت مرتبط نیست و می تواند به علت بروز بیماری هایی مانند بیماری های کلیوی و برخی از سرطان ها باشد. سوء مصرف الکل و بیماری مزمن کبدی میتواند با نوع B در ارتباط باشد.پیشگیری های ممکن از ابتلا به اسیدوز لاکتیک
پیشگیری از اسیدوز لاکتیک با مدیریت علل بالقوه آن امکان پذیر است. افراد مبتلا به دیابت، HIV، نارسایی قلبی، بیماری کبدی یا مشکلات کلیوی باید با پزشک خود صحبت کنند و تت نظر باشند تا شرایط و بیماری خود را مدیریت کنند و تمام داروهای تجویز شده را به درستی و در زمان مناسب مصرف کنند. کسانی که عوارض جانبی ناشی از دیابت یا درمان HIV را تجربه می کند باید بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنند. حفظ آب بدن و اجتناب از فعالیت شدید هنگام وقوع حس ناخوشایند و نزدیک به اسیدوز میتواند بدن را به وضعیت نرمال برگرداند.آزمایش تشخیصی سطح اسید لاکتیک (لاکتات)
اسیدوز لاکتیک از طریق آزمایش خون ناشتا تشخیص داده می شود. پزشک از شما می خواهد که ۸ تا ۱۰ ساعت قبل از انجام آزمایش چیزی نخورید و ننوشید. همچنین به شما گفته می شود که سطح فعالیت خود را در ساعات منتهی به آزمون کاهش دهید. در طول آزمایش پزشک به شما بگوید که مشت خود را گره نکنید زیرا ممکن است سطح اسید را به طور مصنوعی افزایش دهد. بستن یک نوار الاستیک به دور بازو نیز همین نتیجه را خواهد داشت. به این دلایل است که آزمایش خون اسیدوز لاکتیک گاهی با یافتن سیاهرگی در پشت دست به جای بازو انجام می شود. پزشک معمولاً آزمایش خون را برای بررسی سطوح لاکتات در خون انجام می دهد. اگر آزمایش‌ها اسیدوز لاکتیک را نشان دهند پزشک این بار برای تشخیص و درمان علت زمینه‌ای آن تلاش می‌کند. درمان اسیدوز به بدن این فرصت را می دهد تا اسید لاکتیک را به روش معمول دفع کند.درمان اسیدوز لاکتیک
بهترین راه برای درمان اسیدوز لاکتیک درمان علت اصلی آن است. به همین دلیل درمان ها متفاوت خواهد بود. اسیدوز لاکتیک گاهی اوقات نشان دهنده یک اورژانس پزشکی است. نیاز به درمان علائم، صرف نظر از علت اصلی آن ها دارد. افزایش اکسیژن به بافت ها و دادن مایعات IV اغلب برای کاهش سطح اسید لاکتیک استفاده می شود.اسیدوز لاکتیک ناشی از ورزش را می توان در خانه درمان کرد. توقف کاری که برای هیدراته شدن و استراحت انجام می دهید اغلب کمک می کند. نوشیدنی های ورزشی جایگزین الکترولیت مانند Gatorade به هیدراتاسیون کمک می کند اما آب معمولا بهترین‌گزینه است.
پیشگیری از اسیدوز لاکتیک و درمان‌های خانگی
بر اساس علت اصلی اسیدوز لاکتیک درمان های اسیدوز لاکتیک اغلب منجر به بهبودی کامل می شود به خصوص اگر درمان فوری باشد. گاهی اوقات ممکن است نارسایی کلیه یا نارسایی تنفسی ایجاد شود که در صورت عدم درمان اسیدوز لاکتیک می تواند کشنده باشد. پیشگیری از اسیدوز لاکتیک نیز با علت بالقوه آن تعیین می شود. اگر دیابت HIV یا سرطان دارید وضعیت خود و داروهای مورد نیاز خود را با پزشک خود در میان بگذارید.اسیدوز لاکتیک ناشی از ورزش را می توان با هیدراته ماندن و ایجاد دوره های استراحت طولانی بین جلسات ورزشی برای خود پیشگیری کرد. اجتناب از مصرف نادرست الکل بسیار مهم است. گزینه های توانبخشی و برنامه 12 مرحله ای ترک را با پزشک یا مشاور خود در میان بگذارید.
هنگامی که شروع به فعالیت می کنید بدن شما از اکسیژن برای تجزیه گلوکز برای انرژی استفاده می کند. در طول فعالیت ها ممکن است اکسیژن کافی برای تکمیل فرآیند در دسترس نباشد و چنانچه گفته شد به ریز آسیب های عضلانی منتهی می شود. بنابراین ماده ای به نام لاکتات ساخته می شود. بدن شما این لاکتات را بدون استفاده از اکسیژن به انرژی تبدیل می کند. اما این لاکتات یا اسید لاکتیک سریع تر از آن‌چه بتوانید آن را بسوزانید در جریان خون انباشته می شود. نقطه ای که اسید لاکتیک شروع به تجمع می کند "آستانه لاکتات" نامیده می شود. بنابراین برای کاهش این آسیب ها هر برنامه ورزشی را به تدریج شروع کنید. از روی عادت به درازکشیدن روی کاناپه به سمت تلاش برای انجام دوی ماراتن ظرف یک هفته پیش نروید. با یک ورزش هوازی مانند دویدن یا پیاده روی سریع شروع کنید. می توانید سرعت و فاصله خود را به آرامی افزایش دهید. مقدار ورزش را هر هفته افزایش دهید تا بدن شما فشار را تحمل کند. این "آستانه لاکتات" شما را افزایش می دهد و احتمال ابتلا به اسیدوز لاکتیک را کاهش می دهد.
همچنین مطمئن شوید که آب زیادی می نوشید. به خلاص شدن از شر اسید اضافی کمک می کند. رژیم غذایی متعادلی داشته باشید که شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل و گوشت بدون چربی باشد. شب ها به اندازه کافی بخوابید و بین دوره های ورزشی به خود زمان بدهید تا ریکاوری کنید. مدت زمان آن بستگی به احساس شما دارد. برای کسب آگاهی بیشتر از مشاوره روانشناسی مشورت بخواهید.
