مبارزات قبل از انقلاب
مسیر زندگی بروجردی در تهران پس از آشنایی با یکی از مبارزان مسلمان تغییر کرد، این مبارز انقلابی؛ بروجردی را با خود به مسجد و جلسات مذهبی میبرد و در این جلسات بود که شهید بروجردی با آیت الله خمینی آشنا شد و همه همت خود را در پیروی از امام راحل به کار بست. او شب ها اعلامیههای امام را در کوچه پس کوچهها به خانهها و مغازهها میانداخت. کم کم کارش به جایی رسید که جوانان مبارز را برای کارهای بزرگتر و اساسیتر دور هم جمع کرد. آنها به گروه توحیدی صف معروف بود و برای پیروزی انقلاب کارهای بزرگی انجام می دادند. از جمله طرح هایی که این گروه به رهبری محمد بروجردی صورت داد، انفجار کافه خوان سالار بود و با این کار به رژیم پهلوی فهماند که نمیتواند بدون توجه به خواست مردم مسلمان ایران هر کاری را انجام دهد. رساندن اعلامیههای امام و نوارهای سخنرانی آن حضرت در کوتاه ترین زمان به دست مردم از جمله کارهای اساسی گروه محمد بود. همچنین شرکت کردن در تظاهرات به صورت مسلحانه و برای حمایت از مردم. شهید بروجردی علاوه بر مبازرات فرهنگی به منظور فراگیری آموزش نظامی و چریکی به همراه چند تن دیگر از مبارزان به سوریه رفت. پس از قیام ۱۹ دی ۱۳۵۶ در قم با اخذ مجوز شرعی از برخی علما و روحانیون پیرو آیت الله خمینی، عملیات نظامی علیه رژیم را شروع کرد و تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی بیوقفه به مبارزات خود ادامه داد.اقدامات مهمی که شهید بروجردی به همراه تعدادی از نیروهای انقلابی در این مدت انجام داد، عبارت بودند از: خلع سلاح قرارگاه پلیس (تهران)، عملیات نظامی ۱۵ خرداد ۱۳۵۷، انفجار در نیروگاه برق و کاخ جوانان منطقه شوش، خلع سلاح کلانتری ۱۴ در میدان خراسان، شرکت در آزادسازی پادگان جمشیدیه و رادیو تلویزیون. بروجردی در ارتباط با بسیاری از این حرکتهای انقلابی، مسوولیت شناسایی، جمعآوری اطلاعات و طرحریزی عملیات را به عهده داشت و در آخرین عملیات از ناحیه پا مجروح شد. علاوه بر این اقدامات برای ورود امام لازم بود که گروهی مسلح مخفیانه حفاظت ایشان را بر عهده بگیرند. شورای انقلاب بعد از بحث و گفت وگوهای زیاد گروه توحیدی صف را انتخاب کردند.
بروجردی و سپاه
شهید بروجردی جزو هسته اولیه تشکیلدهنده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود که تشکیل نیروی آموزش دیده و منسجم از بچههای سپاه را بر عهده داشت به دلیل این اقدامات بی بدیل بارها به وی پیشنهاد فرماندهی سپاه دادهشده بود اما ایشان این پیشنهاد را نپذیرفت و حتی وقتی شهید محلاتی نماینده امام در سپاه؛ فرماندهی کل سپاه را به بروجردی پیشنهاد کرد، او درخواست کرد تا فرماندهی تیپ ویژه شهدا را به او بدهند بنا به گفته بسیاری از نزدیکان وی علت قبول نکردن این مسوولیت را لزوم خدمترسانی به مردم کردستان عنوان کرد، چراکه محور حرکت خود را خدمت به مردم مظلوم کردستان در کنار مبارزه با نیروهای ضدانقلاب قرار داده بود، بنابراین لقب مسیح کردستان را برای شهید بروجردی باید نشاندهنده گوشهای کوچک از خدمات این شهید ماندگار در تاریخ دفاع مقدس دانست. محمد پاپی نژاد فرمانده سپاه بروجرد در توصیف شهید بروجردی میگوید: شهید بروجردی تربیتکننده نسل فرماندهان سپاه است، بسیاری از فرماندهان سپاه دانشآموخته مکتب بروجردی هستند.بروجردی و کردستان
بروجردی بعد از پیروزی انقلاب برای مقابله و سرکوب ضدانقلاب بنا به دستور آیت الله خمینی عازم پاوه شد. حضور آن شهید در کردستان؛ که تا آخرین لحظات حیاتش ادامه داشت، منشا خیرات و برکات زیادی شد، وی یه طور مستقیم فرماندهی عملیات بسیار سخت و صعبالعبور مسیر پیرانشهر و سردشت را به عهده گرفت و شجاعانه در کنار رزمندگان اسلام، بر ضدانقلابیون پیروز شد. او بارها میگفت: «آن شخصی که مردم کردستان را دوست داشته باشد میتواند در کردستان کار کند، من به این مردم محروم و ستمدیده علاقه دارم. او معتقد بود که لحظهای نباید پاکسازی کردستان متوقف شود. گرچه به کارهای تبلیغی، فرهنگی، اقتصادی و عمرانی اعتقاد بسیار داشت. آیت الله خمینی با اشاره به پیروزی های به دست آمده توسط شهیدان بروجردی و آبشناسان فرمودند که اسلام و مسلمانان متعهد به این پیروزیهای چشمگیر شما چشم دوختهاند و از یاد هیچ یک از ما نخواهند رفت. شما فرزندان ملت هستید. فتحی که به دست شما صورت گرفت، برای ملت سرافرازی بود.علی جنتی وزیر پیشین وزارت ارشاد اسلامی در خصوص علت نامگذاری شهید بروجردی به مسیح کردستان میگوید: در شرایطی که همه احساس میکردند، کردستان ازدسترفته با حضور و مبارزات طولانی و به دلیل ویژگیهایی که در مقابله با عناصر ضدانقلاب و تجزیهطلب داشت، نقش بسزایی در نجات کردستان ایفا کرد که این مهم، شهید بروجردی را به «مسیح کردستان» معروف کرد. مسیح کردستان یعنی فردی که پیامبرانه برخورد میکرد و با اخلاق خود انسانها را از اینرو به آنرو میکرد. بروجردی مؤسس سازمان «پیشمرگان مسلمان کُرد» بود و با پیشبرد اهداف این سازمان، توانست آرزوی ایجاد «اسرائیل دوم» در کردستان را در نطفه دفن کند.
پایان مسیر
سرانجام بروجردی در خرداد ۱۳۶۲خورشیدی به همراه چند تَن دیگر از فرماندهان، به دلیل برخورد خودرو حامل آنها با مین به درجه رفیع شهادت نایل آمد به گفته یکی از همراهان وی درست چند ساعت قبل از شهادت در پاسخ به پرسش یکی از همسفرانش گفت: «این دنیا ارزشی ندارد ما باید همه چیزمان را در راه خدمت به مکتبمان بدهیم، همانطور که امام حسین (ع) و اصحاب ایشان با تمام سختیها مبارزه کردند، ما هم مکلف به صبر و مبارزهایم»فیلم غریب
فیلم سینمایی غریب به کارگردانی محمدحسین لطیفی در سال 1401 ساخته شد. نویسنده و تهییهکننده آن نیز حامد عنقا بود. این اثر به بخشی از زندگی شهید دفاع مقدس محمد بروجردی میپردازد. داستان از آغاز شورش کردها و احزاب مختلف آنها در سال 1358 شروع میشود. کومله و دموکرات هرج و مرج را آغاز کردهاند. در این شرایط محمد بروجردی از جانب رهبر وقت ایران مامور میشود تا به عنوان فرمانده سپاه پاسداران به کردستان رفته و ناآرامیها را آرام کند. خلاصه فیلم غریب به فعالیتهای بروجردی برای کنترل اوضاع در کردستان میپردازد.در این فیلم چهره ای متفاوت از آنچه ما درباره قهرمانان دوران جنگ تحمیلی دیده ایم را شاهد هستیم. شخصی فروتن، منطقی و خارج از دایره تعصبات معمول که طرز تفکری امروزی دارد.