در پاییز سال ۱۳۴۲ جمعی از دانشجویان کُرد که تازه با مسائل سیاسی و ادبیات چپ و کمونیستی آشنا شده بودند ، در تهران دور هم جمع شدند و تشکیلاتی را بنیان نهادند که بعدها کومهله نام گرفت.
بنیانگذاران کومهله ۱۱ نفر بودند که عبارتند از: فؤاد مصطفی سلطانی، محمدحسین کریمی، عبدالله مهتدی، مصلح شیخالاسلامی، ساعد وطندوست، شعیب زکریایی، فاتح شیخالاسلامی، یدالله بیگلری، حسین مرادبیگی، ایرج فرزاد، محسن رحیمی.
کومهله جزو اولین جریانات چپ و کمونیستی بود که از همان ابتدای روی کار آمدن جمهوری اسلامی، علیه نظام مستقر و کردهای حامی نظام، دست به اسلحه برد.
در سال ۲۰۰۰ میلادی، پس از مدتها کشمکش درونی، آن دسته از اعضا و رهبران کومله که اعتقاد داشتند کمونیسم مانع رسیدن آنها به سهیم شدن در قدرت در آینده کردستان ایران است، به رهبری عبدالله مهتدی و عمر ایلخانی زاده، انشعاب کردند و سازمان زحمتکشان کردستان ایران را بنیانگذاری کردند.
در جریان اعتراضات 1401 ایران، عبدالله مهتدی در کنار سایر اعضای اپوزیسیون در ائتلافی بر علیه جمهوری اسلامی حضور یافت که موجب ایجاد جنجال و اعتراض بسیاری از هوادارن اپوزیسون شد.
فعالیت های کومله
از جمله فعالیتهای برجسته کومهله در عرصه نظامی علیه جمهوری اسلامی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:سازماندهی و رهبری جنگ خونین نوروز ۱۳۵۸سنندج که به رهبری کادرهای شناخته شده کومهله نظیر صدیق کمانگر و ایوب نبوی و فرماندهی فرمانده مشهور کومهله، محمد مایی (کاک شوان) انجام شد.
حمله به لشکر زرهی ارتش جمهوری اسلامی ایران در جاده بانه-سردشت به فرماندهی سپهبد صیاد شیرازی
مسلح کردن زنان و شرکت دادن آنها در جنگهای پارتیزانی و کارهای سیاسی در سال ۱۳۶۱ که بدین ترتیب کومهله به اولین جریان سیاسی تبدیل شد که تا آن زمان در سطح خاورمیانه به صورت رسمی زنان را وارد عرصه فعالیت نظامی کرد.