اما با پیشرفت های تکنولوژی و گسترش تحقیقات در حوزه مغز و اعصاب خط بطلانی بر این باور سنتی کشید و همکنون در تمام محافل پزشکی این اصل پذیرفته شده که سلول های مغزی و عصبی به طرزی باورنکردنی قابلیت ترمیم دارند. نمونه عینی این موضوع که تقریباً همه ما آن را مشاهده کرده ایم، بازیابی توانایی ذهنی افرادی است که دچار سوانح مغزی شده اند. می بینیم که این افراد پس از مدت ها و با انجام تمرینات توانبخشی به بخش قابل توجهی از توانایی ذهنی و عصبی خود دست پیدا می کنند. این پیشرفت های چشمگیر دانشی، پزشکان را به درمان بسیاری از بیماری های مرتبط با سیستم عصبی نظیر ترمیم اساسی صدمات مغزی، بیماری های شنوایی نظیر تینتوس (وزوز گوش) و ... امیدوار کرده است و دامنه این تحقیقات همواره در حال گسترش می باشد. اما در میان این تحقیقات، نکته ای بیش از پیش خودنمایی می کند و آن نقش اساسی خواب در ترمیم سلول های عصبی است. خواب بخش مهمی از چرخه زندگی روزانه بسیاری از حیوانات و همچنین انسان می باشد.
انسان حدود یک سوم زندگی خود را صرف خواب می کند. همچنین هنگامی که یک حیوان به خواب می رود، خود را بی دفاع در طبیعت در معرض خطر قرار می دهد! بنابراین، چه عاملی موجب اهمیت خواب در حیوانات و انسان می شود ؟!
تحقیقات نشان می دهند، خواب نقش مهمی در همه جنبه های سلامت فرد ایفا می کند. مطالعات اخیر حاکی از این هستند، خواب خوب شبانه می تواند سلامت عروق را فراهم نماید. این مطالعات همچنین نشان داده اند، خواب می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت نموده و بدن را در برابر ابتلا به برخی بیماری های متابولیک مانند دیابت محافظت کند.
پژوهشگران اغلب در تحقیقات از ماهی قزل آلا استفاده می کنند، زیرا آنها به طور شگفت آوری به انسان ها شبیه هستند. در واقع، حدود ۷۰ درصد از ژنهای انسان نیز در این گونه آب شیرین وجود دارد. در این مطالعه، محققان اثرات خواب را بر روی نورون ها یا سلول های مغزی ماهی قزل آلا با تصویر برداری ۳D time-lapse مورد بررسی قرار دادند. این تکنولوژی با وضوح بالا امکان پیگیری جنبش DNA و پروتئین در داخل سلول های مغز را مهیا می سازد. آنها دریافتند در طول خواب، نورون ها قادر به انجام تعمیر و نگهداری هسته یعنی بخش مرکزی هر سلول که اکثر مواد ژنتیکی آن سلول را محصور می کند، می باشند!
هنگامی که هسته شروع به تخریب خود می کند، اطلاعات DNA موجود در آن نیز آسیب می بیند. این امر می تواند منجر به پیری، بیماری و یا اختلال در عملکرد کلی یک عضو یا بافت شود.
محققان توضیح می دهند در طول خواب، نورون ها فرصت بازیابی خود از استرس هایی که در طول روز انباشته شده اند و یا هر گونه آسیبی را که ممکن است متحمل شده باشند، پیدا می کنند.
به نظر می آید در هنگام بیداری میزان پویا بودن کروموزوم پایین تر از زمان خواب است، به این معنی که سلول های مغز در هنگام بیداری بدرستی قادر به نگهداری DNA در مقایسه با زمان خواب نیستند! از آنجایی که این فرآیند برای اطمینان از سلامت مغز بسیار حیاتی است، می توان بیان کند چرا حیوانات – از جمله انسان ها – مایل به صرف وقت زیادی در خواب هستند، با وجود خطراتی که ممکن است آنها را در طبیعت تهدید نماید!
محققین معتقدند ارتباطی میان خواب، پویا بودن کروموزوم، فعالیت عصبی، آسیب DNA و همچنین تعمیر آن با فیزیولوژی کل ارگانیسم وجود دارد. آن ها بیان کردند، خواب می تواند فرصتی مناسب برای کاهش دادن آسیب های DNAدر مغز باشد که در طول بیداری اتفاق افتاده است! علیرغم خطراتی که در طول خواب در طبیعت وجود دارد، اما حیوانات و انسان ها مجبورند بخوابند تا امکان تعمیر و نگهداری DNA سلولهای عصبی مغز آنها فراهم شود! و احتمالا به همین دلیل است که خواب در سیرتکاملی حیوانات در عالم خلقت تاکنون حفظ شده است.
منبع: MedicalNewsToday
