ایجاد خوشههای پروتئینی (مانند تصویر) با زوال شناختی مرتبط است و تحقیقات روی موشها نشان داد که داروی ضدرتروویروسی موجود maraviroc میتواند توانایی مغز برای پاکسازی آنها را بازیابی کند.
این دارو که با نامهای تجاری Selzentry (ایالات متحده) و Celsentri (اروپا) نیز فروخته میشود، نشانههایی از کاهش مرگ سلولهای مغزی و کاهش سرعت از دست دادن حافظه را در موشهایی که به طور ژنتیکی برای ابتلا به زوال عقل مهندسی شده بودند نشان داد.
هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا این دارو واقعاً میتواند به پیشگیری از زوال عقل یا هانتینگتون در موشها کمک کند، و سپس این نتایج را به انسان ها هم تسری دهیم، اما شاید جالبترین چیز در این تحقیق این است که این دارو یک مسیر بیولوژیکی را شناسایی میکند که منجر به تخریب عصبی میشود.
دیوید روبینشتاین، عصب شناس از موسسه تحقیقات زوال عقل بریتانیا در دانشگاه کمبریج، که رهبری این تحقیق را بر عهده داشت، می گوید: «ماراویروک ممکن است به خودی خود گلوله جادویی نباشد، اما راه ممکنی را به جلو نشان می دهد.
"در طول توسعه این دارو به عنوان یک درمان HIV، تعدادی کاندیدای دیگر وجود داشتند که در طول مسیر شکست خوردند، زیرا در برابر HIV موثر نبودند. ممکن است متوجه شویم که یکی از این داروها در انسان برای جلوگیری از بیماریهای نورودژنراتیو موثر است
جالبتر این است که اوایل این هفته تیم دیگری از محققان شواهدی پیدا کردند که نشان میدهد یک قرص خواب معمولی میتواند تجمع پروتئینهای سمی مشابه نمونه مرتبط با بیماری آلزایمر را در انسان کاهش دهد. در حالی که هنوز مراحل اولیه برای هر دوی این داروها است، وجود دو مسیر ممکن جدید که منجر به تخریب عصبی برای دانشمندان می شود، نویدبخش است.
در این مطالعه جدید، محققان کمبریج از دو سویه موش استفاده کردند که به طور ژنتیکی مهندسی شده بودند تا بیماری هانتینگتون را تجربه کنند - خوشه هایی از پروتئین های هانتینگتون به درستی در مغز ایجاد شود - یا نوعی از زوال عقل به نام تائوپاتی که با ایجاد بیماری مرتبط است. به طور مشابه، بیماری آلزایمر با تجمع آمیلوئید بتا و خوشههای تاو همراه است.
در شرایط تخریب عصبی مانند این، تجمع تودههای پروتئین سمی با شکستن و در نهایت مرگ سلولهای سالم مغز همراه است که منجر به علائمی مانند از دست دادن حافظه، گیجی، نوسانات خلقی – و در نهایت مرگ میشود.
معمولاً بدن از طریق فرآیندی به نام اتوفاژی از شر این پروتئینهای سمی خلاص میشود که در آن سلولهای مغز پروتئینهای ناخواسته یا سمی را مصرف میکنند، آنها را میشکنند و حذف میکنند. اما به دلایلی، در بیماران مبتلا به بیماری های عصبی، این فرآیند با شکست مواجه می شود.
با استفاده از موش های مهندسی شده ژنتیکی، تیم کمبریج توانستند فرآیندی را شناسایی کنند که باعث می شود اتوفاژی هم در دمانس هانتینگتون و هم در زوال عقل مربوط به تاو با شکست مواجه شود – و سپس بصورت امیدوار کننده، آن را بازیابی کنند.
چیزی که آنها دریافتند این بود که در این موش های دستکاری شده ژنتیکی، سلول های ایمنی در مغز به نام میکروگلیا برای آزاد کردن مجموعه ای از مولکول ها "فعال" شدند. سپس این مولکول ها، گیرنده ای را روشن می کنند که در قسمت بیرونی نورون ها به نام CCR5 قرار دارد.
هنگامی که CCR5 روشن می شود، از وقوع اتوفاژی جلوگیری می کند. این باعث می شود که خوشه های پروتئین سمی ایجاد شوند و این تجمعات پروتئینی به نوبه خود یک حلقه بازخورد مثبت ایجاد می کنند که منجر به فعال شدن بیشتر گیرنده های CCR5 می شود.
محققان برای آزمایش روشهای جلوگیری از وقوع این حلقه، گونه خاصی از موشهای «ناک اوت» را که CCR5 غیرفعال شده بودند، پرورش دادند. به نظر میرسد که این موشها از تجمع پروتئینهای تا شده نادرست محافظت میشوند – در مقایسه با موشهای کنترل، خوشههای سمی کمتری در مغزشان وجود داشت.
نکته جالب این است که CCR5 فقط در شرایط تخریب عصبی درگیر نیست، این گیرنده همچنین توسط HIV به عنوان راهی برای ورود به سلول های ما استفاده می شود. به همین دلیل است که محققان تصمیم به آزمایش maraviroc گرفتند.
به موش هایی که برای داشتن هانتینگتون مهندسی ژنتیکی شده بودند، این دارو در دو ماهگی به مدت چهار هفته داده شد. در پایان دوره درمان، محققان نشان دادند که در مقایسه با موشهای درماننشده، بهطور قابلتوجهی تعداد خوشههای هانتینگتین اشتباه چینخورده در مغزشان کمتر بود.
با این حال، حتی موشهای درماننشده حداقل تا 3 ماهگی علائم فیزیکی هانتینگتون را نشان نمیدهند، بنابراین مطالعه هنوز نتوانسته است نشان دهد که آیا این دارو میتواند علائم را کاهش دهد یا خیر.
اما این تیم همچنین maraviroc را به موش هایی که مهندسی شده بودند تا زوال عقل مرتبط با تاو را تحریک کردند، دادند و در این مورد آنها می توانند نشان دهند که این دارو نه تنها تجمع خوشه های پروتئین را کاهش می دهد، بلکه از دست دادن سلول های مغز را نیز کاهش می دهد.
موش هایی که maraviroc به آنها داده شده بود نیز بهتر از موش های درمان نشده در تست های تشخیص اشیاء عمل کردند، که نشان می دهد این دارو ممکن است از دست دادن حافظه را کاهش داده باشد.
ما در مورد این یافتهها بسیار هیجانزده هستیم، زیرا نه تنها مکانیسم جدیدی پیدا کردهایم که چگونه میکروگلیای ما باعث تسریع تخریب عصبی میشود، بلکه همچنین نشان دادهایم که میتوان آن را قطع کرد.
این تحقیق همچنین بینش جدیدی در مورد ریشه های تخریب عصبی ارائه می دهد.
او می افزاید: «میکروگلیاها خیلی قبل از اینکه علائم فیزیکی بیماری آشکار شود، شروع به رهاسازی این مواد شیمیایی می کنند.
این تحقیق نشان میدهد - همانطور که انتظار داشتیم - اگر بخواهیم درمانهای مؤثری برای بیماریهایی مانند هانتینگتون و زوال عقل پیدا کنیم، این درمانها باید قبل از شروع علائم شروع شود.
بیشتر بخوانید:
ساخت پادزهر نیش مار و عقرب با پالایش پلاسمای خون |
تایید اولین داروی غیرهورمونی برای دوران یائسگی |
این دارو احتمالاً از ابتلا به آلزایمر پیشگیری میکند |
مسکن سردرد بی عوارض نیست؟ |