از کناره گیری قوام تا کتک خوردن فروغی و مرگ وثوق الدوله


مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه و 40 ثانیه
مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه و 40 ثانیه
چند رویداد چشمگیر ایران در طول زمان در پنجم بهمن (25 ژانویه) از این قرارند: در این روز در سال 1301 خورشیدی (25 ژانویه 1923) قوام السلطنه ـ دو روز پس از انتشار مقاله روزنامه قیام که با لحنی اهانت آمیز به احمد شاه قاجار و پرخاش به او که با این همه مخالفت و نارضایی، چرا و به چه دلیل قوام السلطنه را از نخست وزیری عزل نمی کند ـ کنار گیری کرد.
این روزنامه در سرمقاله خود «بحران موجود [وقت]» در کشوررا نتیجه سوء مدیریت قوام السلطنه و ضعف احمدشاه در برابر او ذکر کرده بود. مخالفان قوام السلطنه روز افزون شده و سوسیالیست ها هم به ایشان پیوسته بودند و ظرف یک هفته چند تن از آنان که به راه و روش روزنامه نگاری هم آشنا نبودند به انتشار روزنامه و انتقاد دست زده و عرصه را بر او تنگ کرده بودند. مجلس که در انتظار کناره گیری قوام بود سریعا نسبت به نخست وزیری میرزا حسن مستوفی تمایل خودرا اعلام داشت که احمدشاه بدون درنگ برآن صحه گذارد.
احمد شاه که برضد ناشر روزنامه قیام به دستگاه قضایی دادخواست داده بود دهم بهمن ماه از تعقیب این دادخواست که به شعبه 2 دادگاه تهران ارجاع شده بود صرف نظر کرد. دو روز پیش از استرداد دادخواست، احمدشاه از تصمیم علی اکبر داور (معروف به پدر سیستم قضایی ایران که تا سال انقلاب اجرا می شد) به انتشار یک روزنامه مطابق اصول روزنامه نگاری (حرفه ای) به سردبیری عیسی صدیق (معروف به پدر آموزش و پرورش نوین ایران) اعلام خرسندی کرده بود.
«تاریخ» از احمدشاه قاجار به عنوان پادشاهی دمکرات و روشنفکر نام برده است. کشیده شدن پای جنگ جهانی اول به ایران، فئودالیسم، انتصاب مقامات ارشد دولتی به اشاره لندن، فقر اقتصادی، بوروکراسی و ... مانع از آن شده بود که احمدشاه بتواند کاری انجام دهد و در این شرایط بود که ژنرال رضاخان با تیپ قزاق دست به کودتا زد تا ایران نجات داده شود. درآمد نفت در دهه های اخیر مانع از آن بود که در ایران، ضعف های دولتی برملأ نشود.
پنجم بهمن 1314 (25 ژانویه1936) علی منصور متهم شد که در زمان وزارت از یک شرکت خارجی مقاطعه کار راه سازی در ایران رشوه گرفته است. در پی این اتهام وزارت دادگستری برای او پرونده تشکیل داد و کار تحقیق از اورا آغاز کرد. علی منصور پیش و بعد از شهریور 1320 بارها وزیر و نخست وزیر و سفیر شده بود. علی منصور در سال 1320 نخست وزیر بود و در حساسترین لحظه که نیروهای خارجی وارد کشور شده بودند ـ سوم شهریور 1320 ـ کنار گیری کرد! و ....
پنجم بهمن سال 1320 (25 ژانویه1942 )فروغی

محمدعلی فروغی نخست وزیر وقت هنگام دفاع از لایحه دولت مبنی بر امضای پیمان اتحاد با انگلستان و شوروی (دو دولتی که ایران را اشغال نظامی کرده بودند) درمجلس شورای ملی، توسط یک تماشاگر کتک خورد و اگر نمایندگان به کمک او نشتافته بودند کشته شده بود. با وجود این، لایحه وی در جلسه بعدی مجلس (ششم بهمن ماه) به تصویب رسید و ایران رسما به صف کشورهای درحال جنگ با آلمان، ایتالیا و ژاپن پیوست. در این جلسه تنها 13 نماینده به لایحه رای مخالف داده بودند و گفته بودند که در طول تاریخ بستن پیمان اتحاد یک دولت با دولت هایی که آن کشوررا در اشغال نظامی داشتند بی سابقه بوده است (اتحاد غالب با مغلوب!). این دو دولت [لندن و مسکو]، نخست باید نیروهای خود را خارج سازند، عذرخواهی کنند، غرامات وارده را بپردازند و سپس موضوع اتحاد بررسی شود. پیمان اتحاد نهم بهمن ماه میان نمایندگان سه دولت به امضاء رسید. همین اتحاد سبب شد که ایران بعدا (پس از جنگ جهانی دوم) از اعضای سازمان ملل متحد (متحدان در جنگ با آلمان و ژاپن و فاتحان جنگ جهانی دوم) شود ـ سازمانی که در نزدیک به 70 سال عمر خود، تنها در خدمت و ابزاری در دست پنح دولت فاتح جنگ بوده است و کوچکترین گام عملی در اجرای اعلامیه حقوق بشر و گسترش فرهنگ عمومی برنداشته است.
«محمدعلی روشن» ضارب محمدعلی فروغی در جریان مذکرات مجلس، با صدای بلند و فریاد فروغی را متهم کرده بود که عامل انگلستان بوده و ژنرال نخجوان را که مانع دفاع ارتش از وطن شده بود که رسالت میهنی آن بود به جای محاکمه و اعدام، دوباره وزیر جنگ کرده بود.
پنجم بهمن 1329وثوق الدوله که در زمان رئیس الوزرایی خود با دریافت رشوه نقدی از انگلستان با امضای قرار داد ننگ آور سال 1919 و تحت الحمایه انگلستان شدن ایران موافقت کرده بود در 78 سالگی درگذشت. وی با وجود اعتراف به گرفتن رشوه و پس دادن آن پول به خزانه دولت بعدا هم دارای مقام دولتی و ازجمله رئیس فرهنگستان ایران شده بود!
جان فاستر دالس J. F. Dulles وزیر امور خارجه وقت آمریکا Dulles

که وارد تهران شده بود از پنجم بهمن 1336 (25 ژانویه 1958) مذاکرات خود را با مقامات ارشد ایران آغازکرد که عمدتا سرّی و در راستای چگونگی مبارزه با کمونیسم، محاصره شوروی و امضای یک پیمان استراتژیک میان آمریکا و ایران بود. [این پیمان سال بعد امضا شد و تا 1979 به قوت خود باقی بود.]. قبلا نیز سلوین لوید وزیر امور خارجه انگلستان به ایران آمده بود. مورخان تاریخ معاصر نوشته اند که دالس در مذاکرات تهران به همه هدف هایش از این سفر رسید و آرزوی مسکو برای رسیدن به خلیج فارس و منطقه نفت به گور رفت.
رادیو مسکو همان وقت به دولت تهران هشدارداد که برای ماندن چندروزه بر اریکه قدرت، ایرانیان را به کشتن ندهد. رادیو مسکو گفته بود: "وارد توطئه غرب شدن علیه همسایه دیوار به دیوار، خیانت به ملت است زیرا اگر درگیری روی دهد، ایران میدان جنگ می شود و این مردم ایران هستند که آسیب خواهند دید. آیا مقامات تهران وقت کرده اند بیاندیشند که درصورت وقوع درگیری، غرب با کدام وسیله و امکانات خواهد توانست به کمک ایران بشتابد؟. ما همسایه شما هستیم و غرب تا شما هزاران کیلومتر فاصله دارد و به خاطر شما هم خطر جنگ اتمی را برخود هموار نخواهد کرد.".
پنجم بهمن 1352 (25 ژانویه 1974) رادیو ایران گزارش کرد که محکمه تجدید نظر ارتش حکم اعدام پنج تن از چپگرایان را که متهم به تبانی برای آسیب زدن به جان خانواده شاه شده بودند تایید کرده است. این پنج نفر؛ خسرو گلسرخی (روزنامه نگار و شاعر)، عباس سماکار، محمدرضا علامه زاده، طیفور بطحایی و کرامت دانشیان بودند. سایر متهمان این پرونده به زندان (از سه سال تا دائم) محکوم شده بودند. رای محکمه تجدید نظر در مورد محکوم شدگان برای اظهار نظر شاه به دفتر وی ارسال شده بود. طبق معمول (و اصطلاحا برای خالی نبودن عریضه)، انجمن های بین المللی مدافع حقوق بشر به این حکم اعتراض کردند و .... پنج روشنفکر محکوم به اعدام


خسرو گلسرخی در محکمه نظامی این چنین به پرسش ها پاسخ می داد


دسته : تاریخ احمد شاه قاجار روزنامه قیام قوام السلطنه علی اکبر داور میرزا حسن مستوفی عیسی صدیق علی منصور مجلس شورای ملی محمدعلی روشن محمدعلی فروغی خسرو گلسرخی
از کناره گیری قوام تا کتک خوردن فروغی و مرگ وثوق الدوله
5.0 (2)


خسته نباشید میگم =)

1402/01/12 5 · Reply


خسته نباشید. استفاده کردیم از مطلب خوبتون

1402/01/12 5 · Reply



طرح زندگی خوب

درباره ما

طرح زندگی خوب، پرتال جامعی است که در اکثر حوزه های مرتبط با کیفیت زندگی، به ارائه خدمات آنلاین و تولید محتوی می پردازد. هدف این سامانه، ایجاد فرصت های بهبود در کیفیت زندگی فارسی زبانان بویژه ایرانیان عزیز می باشد.

عضویت در خبرنامه
عضویت

کلیه حقوق وبسایت glp.ir متعلق به تیم طرح زندگی خوب است.