درست صد سال بعد، و در 25 ژانویه 1915 (بهمن 1293) در تبریز میان نیروهای روسیه که با نقض بی طرفی ایران در قبال جنگ جهانی اول، از طریق قفقاز وارد ایران شده بودند با نیروهای عثمانی که قبلا در آذربایجان استقرار یافته بودند نبرد آغاز شد که پس از هفت روز با شکست عثمانی ها پایان یافت و روس ها در سراسر آذربایجان مستقر شدند و تعرّض به نقاط دیگر را آغاز کردند. علت ورود این دو نیرو و متعاقب آنها، انگلیسی ها به ایران به چه جرأتی بود؟، ضعف نظامی و به فراموشی سپردن اندرز عباس میرزا.
عباس میرزا متولد 26 آگوست 1789 که بعدا عنوان نایب السلطنه هم بر عنوان ولیعهد بودنش اضافه شد در جریان هر دو جنگ سه دهه اول قرن نوزدهم روسیه با ایران قرار داشت، در صحنه بود و مزه بازی های دولت های استعماری اروپا را چشید. او که همانند پدرش ـ فتحعلی شاه به اتحاد ناپلئون با ایران و همکاری افسران اعزامی فرانسه به فرماندهی ژنرال گاردان پشتگرم شده بود وقتی که دید ناپلئون با تزار روسیه آشتی کرد و ایران را به فراموشی سپرد و در برابر روس ها تنها گذارد دلسرد شد، ولی این درس را گرفت که ایرانیان باید در جریان اوضاع و تحولات جهان و آگاه از نظرات و اندرزهای اندیشمندان باشند و اندیشه اعزام دانشجو به اروپا از اوست که این اندیشه را به اجرا در آورد.
در پی کناررفتن فرانسه، انگلیسی ها که گوش بزنگ بودند جای آن را در دستگاه فتحعلی شاه و عباس میرزا ولیعهد گرفتند و در جریان جنگ دوم روسیه با ایران به قدری به عباس میرزا نزدیک شدند که مشاور او شدند و جنگ را باخت و سپس پیش نویس قرارداد ترکمان چای را تدوین کردند تا تزار با تصرف قفقازِ ایران از اندیشه رسیدن به آبهای اقیانوس هند صرف نظر کند و این، دومین مزه تلخ بازی های استعمارگران بود که عباس میرزا با تمامی وجود آن را حس کرد. عباس میرزا با دفاع جانانه از ایروان در برابر تجاوز روس ها تحسینِ تاریخِ ارمنیان را که در ژانویه 2020 علاوه بر وزارت امورخارجه (Sergei Lavrov) و مدیریت تلویزیون و خبرگزاری دولتی (Margarita Simonyan) و مقامات دیگر، نخست وزیری روسیه (Maikhail Mishustin)را هم به دست گرفته اند کسب کرده است.
عباس میرزا با سرکوب فرمانروایان کرمان و یزد، فارس و خراسان (خراسان بزرگتر) که به سوی خودمختاری گام برمی داشتند احترام ناسیونالیست های ایرانی را به دست آورده است. وی که به خراسان رفته بود، 25 اکتبر 1833 و در 44 سالگی در شهر مشهد فوت شد و همانجا مدفون. عباس میرزا در این عُمر کوتاه، دارای 27 پسر و 21 دختر شده بود که بر بیشتر پسرانش نام ایرانی گذارده است که پس از او فرزندان، نوه ها و نواده هایش تا پایان دوران قاجارها قدرت را به دست داشتند و یکی از پسران او؛ محمدمیرزا جانشین پدربزرگ شد و سلطنت کرد.
همچنین بخوانید:
روش بی سابقه دستگیری روزنامه نگار مخالفاتحادیه کشورهای عربی که چندی است بی خاصیت شده است
فیلیپین جان تبعه خود را فدای سیاست نکرد
پرواز لیندبرگ و ارهارت بر فراز اقیانوس اطلس
